Хятад Улс өдөрт 35 мянга, жилд 13 сая иргэнээ ядуурлаас гаргаж байна

2010 онд дэлхийн ядуусын 13 хувийг бүрдүүлж байсан Хятад улс өдгөө ядууралтай хамгийн үр дүнтэй тэмцэж буй орнуудыг нэг болж, 2020 он гэхэд бүх ард түмнээ ядуурлаас гаргах том зорилго тавин ажиллаж байна.

Дээрх зорилгынхоо хүрээнд Хятад улс сүүлийн таван жилийн хугацаанд 69 сая иргэнийг ядуурлаас гаргажээ. 

Хятад Улс өдөрт дунджаар 35 мянган иргэнээ ядуурлаас гаргаж байна

Тодруулбал, жилд дунджаар 13 сая, өдөрт 35 мянган иргэн чинээлэг дундаж давхаргын эгнээд шилжүүлж байна гэсэн үг. Ингэснээр 2012 онд 10.2 хувьтай байсан тус улсын ядуурлын төвшин өдгөө 3.1 хувь болон буурчээ.

Харин манай улсын хувьд гуравхан сая хүн амтай  Үндэсний Статистикийн Хорооноос явуулдаг Өрхийн нийгэм, эдийн засгийн 2012 оны судалгааны тооцоогоор Монгол Улсын ядуурлын хамралт 30 хувь байсан бол 2017 оны байдлаар улсын хүн ам 3 сая 119.9 мянга, нийт өрхийн тоо 772.8 мянгад хүрч өссөн байна. Үүнээс ядуурлын төвшинг нийт хүн амаас 21.6 хувиар тооцвол нийт 673.8 мянган ядуу иргэд, манай улсын дундаж гэр бүл дөрвөн хүнтэй гэж тооцвол 167 мянган өрх ядуу амьдарч байгаа тоо гарч байна. Гэхдээ энэ тоо бол зөвхөн ил гарсан тоо. Үүнээс хавьгүй олон иргэд, өрх гэр бүл ядуу зүдүү нөхцөлд амьдарч байгаа гэсэн таамаглал ч бас бий.

Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа гадаадын байгууллага, иргэд түүн дээр Засгийн газрын холбогдох яамд, агентлаг, банкны байгууллагуудаас ядуурлыг бууруулах чиглэлээр хэрэгжүүлж байсан хийгээд хэрэгжүүлж байгаа төсөл, хөтөлбөр, судалгааг тооцохын бол бидний санаанд оромгүй их тоо гарч, түүнд зарцуулсан хөрөнгийг тооцвол хэдэн их наядаар хэмжигдэх хүрээнд иржээ. Эдгээр төсөл хөтөлбөрүүдийн хэд нь “амжилттай” хэрэгжсэн, манай өрхийн хэд нь ядуурлаас гарсан тухай хариулт тоо харин энэ чиглэлээр иргэддээ үйлчлэх ёстой төрийн байгууллагуудад алга. Дор бүрнээ ямар нэг төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэх авч үүнийг зохицуулах, нэгдсэн удирдлагаар хангах, хянах төрийн чиг үүргийг хэрэгжүүлж байгаа эзэн алга. Хачирхалтай  нь ядууралтай тэмцэх тусам Монголд баян ядуугийн ялгаа улам нэмэгдсээр байна. 

Гэтэл тэрбум гаруй хүн амтай Хятад улс тавхан жилийн дотор 69 сая иргэнийг ядуурлаас гаргачихаад, одоо 30 сая ядуу иргэдээ хоёр жилийн дотор ядуурлаас гаргана хэмээн ам бардам ярьж сууна.

Тиймээс энэ туршлагыг судлахаар Монголын сэтгүүлчдийн баг 2018 оны тавдугаар сарын 20-26-ны өдрүүдэд БНХАУ-д айлчилж ядуурлыг хэрхэн бууруулж байгаатай танилцлаа.

-ӨДРИЙН 6.3 ЮАНЬ БУЮУ 2400 ТӨГРӨГӨӨС БАГА ОРЛОГОТОЙ БОЛ ЯДУУ-

Хятадад ядуурлын босгыг 6.3 юаниар тогтоосон. Тодруулбал, Хятад улсад мөрдөгдөж байгаа стандартаар жилийн орлого нь 2300 юань, өдрийн орлого нь 6.3 юань, өдрийн зарлага нь 1.9 доллар,  идэх хоол, өмсөх хувцас, амьдрах сууцандаа санаа зовж байвал тэр иргэнийг амьжиргааны төвшнөөс доогуур орлоготой иргэн гэж тооцож, ногоон карт өгдөг байна. Гэхдээ ногоон карттай иргэдээ ядуурлаас гаргах гэж байна гээд, халамж өгч гурил будаа тараагаад байдаггүй. Ядуу иргэдийг зөвхөн тэтгэх биш, нээн хөгжүүлэх замаар ядуу өрх, иргэний хөдөлмөр эрхлэлтийг  дэмжиж, өөрсдийнх нь чадварыг дайчилж тогтмол ажилтай болгох бодлогыг баримталдаг байна.

Гэхдээ энэ нь огт халамж өгдөггүй гэсэн үг биш хавтгайруулж өгөхөөс л зайлсхийдэг гэсэн үг юм байна. Тухайлбал, Өнөөдрийн байдлаар Хятадын төрөөс хоёр хэлбэрийн халамж олгодог байна. Эхнийх нь, тухайн муж, тосгонд тогтоосон өрхийн орлогын баталгаажсан төвшнөөс доогуур орлоготой байгаа өрхөд үлдэгдлийг нь нөхөн олгох тэтгэмжийг сар бүр олгодог байна. Тодруулбал, тухайн тосгоны баталгаажсан орлого 3000 юань бол сарын 2000 юанийн орлоготой өрхөд сард 1000 юанийг нэмж, тэтгэмж хэлбэрээр олгодог байна. Энэ төрлийн тэтгэмжийг сард ойролцоогоор 50 сая иргэнд олгодог аж. Харин дараагийнх нь, 2011 оноос хойш 60-аас дээш насны тэтгэврийн насны ард иргэдэд сар бүр 80 юанийн тэтгэмжийг тэтгэвэр дээр нь нэмж олгодог болсон байна.

Мөн тэдгээр иргэдийнхээ бизнесийг дэмжихийн тулд БНХАУ төрөөсөө 240 тэрбум юанийн жижиг зээлийн санг үүсгэсэн бөгөөд иргэдийнхээ ажил хөдөлмөрийн онцлогт тохируулан гурван жилийн хугацаатай 50 мянга хүртэлх юанийн хүүгүй зээл олгохоор төсөвтөө тусгасан байна. 

-30 САЯ ИРГЭНИЙГ ХОЁР ЖИЛИЙН ДОТОР ЯДУУРЛААС ГАРГАНА-

Өнөөдрийн байдлаар Хятадад 30 сая гаруй иргэн ядуу амьдарч байгаа бөгөөд 2020 он гэхэд эдгээр иргэдийг дундаж давхарга руу шилжүүлэх зорилт тавина төр, хувийн хэвшлүүд, томоохон компаниуд нь хүчээ нэгтгэн ажиллаж байгааг БНХАУ-ын Ядуурлыг бууруулах, нээн хөгжүүлэх ажлын албаны Мэдээллийн албаны дарга, хатагтай Сү Гүочиа онцолсон. Тодруулбал, Хятадын коммунист намын XVIII их хурлаар 2020 онд бүх иргэдийг чинээлэг амьдралтай болгох зорилт тавьсан. Энэ зорилтод хүрэхэд ядууралтай байгаа орон нутгийг ядуурлаас гаргахад тусгай арга хэмжээ авах юм байна. Тухайлбал, Хятадын дарга Си Зиньпин хамгийн их ядууралтай байгаа 23 мужийн дарга болон Коммунист намын түр хороотой ядуурлыг бууруулах гэрээ байгуулсан байна. 

-ЯДУУРЛЫГ БУУРУУЛАХАД ХУВИЙН ХЭВШЛИЙНХНИЙ ОРОЛЦОО-

БНХАУ-ын Төрийн зөвлөлийн дэргэдэх Ядуурлыг бууруулах, нээн хөгжүүлэх агентлагийн үйл ажиллагааг Хятадад төдийгүй дэлхий дахинд хүлээн зөвшөөрөгдсөн хувийн хэвшлийн компаниуд нь дэмжиж ажилладаг байна. Хамгийн ойрын жишээ дурдахад, Бидний эчнээ танил Жэк Магийн удирддаг, дэлхийд интернет худалдаагаар алдартай “Алибаба” групп жилд 10 тэрбум юаныг ядуурлыг бууруулах хөтөлбөрт зарцуулдаг аж.

Тодруулбал, нийгмийн хариуцлагын хүрээнд хөдөө тосгонд газар тариалан, мал аж ахуйн эрхэлж байгаа иргэдийн бүтээгдэхүүнийг интернет орчинд шууд сурталчилж, тариаланчид тариалангийн талбайгаас наймаа хийх, үйлчлүүлэгчид эрүүл хүнсийг газар дээрээс нь илүү хямд өртгөөр худалдан авах боломжийг олгожээ.

Мөн тус улсад үйл ажиллагаа явуулдаг  томоохон барилгын компаниуд нь ядууралтай бүс нутгийг дахин төлөвлөх, орон сууцаар хангах цогц бодлогыг хэрэгжүүлж, нэгдсэн нэг бодлоготой ажилладаг байна. Тэдний нэг болох Мөнхийн баян гал компани 2017 онд 1,600 ядуу өрхийн орлогыг нэмэгдүүлсэн байна.

-ГАЗАР ТАРИАЛАНГИЙН АРГААР ЯДУУРЛЫГ БУУРУУЛАХ-

Хятадын Гүйжөү мужийн Аньшүнь хотын Пинба дүүргийн Танюе тосгон хэдхэн жилийн өмнө хамгийн ядуу буурай тосгонуудын нэг байсан ч ядууралтай тэмцэх ажлын хүрээнд 3505 иргэн газраа хамтын хүчээр ашиглаж, хоршоо болон ажиллаж эхэлснээр жилийн орлого нь 2013 он гэхэд 4000 юань хүрэхгүй байсныг, 2016 он гэхэд нэг хүний 10030 юань болгож, үндэсний хэмжээний ядуурлаас ангижирсан тосгон болж чаджээ.

Харин бидний онцлох дараагийн газар бол Гүйжөү мужийн төв Гүй-Ян хотын киви жимсний технологийн “Шиөүвэнь” хүрээлэн юм. Кивийг тарьж ургуулах, нөөцөлж  хадгалах, сайн боловсруулж, хөдөө аж ахуйд үүлэн тооцооллын их өгөгдлийг  нэвтрүүлэх, хөдөө аж ахуйд тулгуурласан аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх зэргийг  нэгтгэсэн киви жимсний технологийн "Шиөүвэнь" хүрээлэнгийн төсөл 20 га газарт  эхний шатанд 390 сая юанийн хөрөнгө оруулж байгуулсан бөгөөд 2016 онд  үйлдвэрлэлээ эхлүүлж, 2018 онд зөвхөн киви жимсний ундааны борлуулалтын ашиг  орлого 300 гаруй сая юаньд хүрч, орон нутгийн иргэдийг ядуурлаас гаргахад чухал  үүрэг гүйцэтгэсэн

“Си Зиньпиний гайхалтай  төрийн бодлогоор сайхан байртай болсондоо баяртай байна”

байна. Тодруулбал, Тариаланчид нэгдэж хоршооллын системд орсноор худалдан авагч болон ургац хураалтын ажил нэгдсэн стандартын дагуу явагддаг болж, тогтсон үнэ ханштай болжээ. Үүний хүчинд хятаддаа нэр бүхий том үйлдвэр байгуулж, ОХУ, Япон, Гонконг, Тайван, Хөх хотод экспортолсноор жилийн орлого нь хоёр тэрбум 200 сая юань болж, жилийн хураалт нь 1500 тоннд хүрсэн байна. Нэмж хэлэхэд, дээрх хүмүүсийн дийлэнх нь хошууны эвдэрч муудсан шавар болон модон амбаарт амьдарч байсан ч одоо шинэ байранд орж, идэх хоол, өмсөх хувцсандаа санаа зовох зүйлгүй сайхан амьдарч байгаагаа онцлон хэлж байсан юм. 

-ХЯТАД УЛСЫН ЯДУУРЛЫГ БУУРУУЛАХ БОДЛОГЫН ТАЛААР ХЭН ЮУ ХЭЛЭВ-

НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэгчид, “Хятад улс нь ядуурлыг бууруулах, Тогтвортой хөгжлийн зорилтуудад хүрэхээр асар хурдтайгаар урагшилж байна” хэмээн онцолжээ. 

Харин Америкийн “Executive Intelligence Review” сэтгүүлийн эрхлэгч Уильям Жонс ярихдаа “Ядууралд цэг тавих нь хүн төрөлхтний хамгийн том зорилт юм. Саяхныг хүртэл ядуурлаас хүн төрөлхтнийг ангижруулна гэдэг нь “биелэгдэшгүй мөрөөдөл” гэж үзэх хүн цөөнгүй байсан. Хятад улс энэ мөрөөдлөө биелүүлж байна” гэжээ.

Мөн Дэлхийн банкны Хятадыг хариуцсан мэргэжилтэн Хун Сох ярихдаа “Хятад улсын үгээгүй ядууралтай тэмцэх уйгагүй хүчин чармайлт нь дэлхийн ядуурлыг бууруулахад ихээхэн хувь нэмэр оруулж байна” гэж цохон тэмдэглэсэн байна.

1978 онд 300 сая ядуу иргэнтэй байсан Хятад улс ядуу иргэдийнхээ тоог 30 сая болтол бууруулж чаджээ. Энэ бүхэн Хятадын эдийн засгийн хөгжилтэй шууд холбоотой. Иргэн бүрийг баян чинээлэг болгоно гэсэн Хятадын үндэсний стратеги дэлхийн хөгжиж буй бусад улс оронд ч эерэг жишээ болж байна. 

 Т.Гэрэл