Ц.Эрдэнэбаяр: ОХУ-аас импортолж буй шатахууны үнэ 30 ам.доллараар нэмэгдсэн нь үнийн өөрчлөлтөд нөлөөлсөн

Бензин шатахууны үнэ дахин нэмэгдэж иргэдийг бухимдуулаад байна. Тодруулбал, өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд нефть импортлогчид шатахууны үнийг литр тутамд 45-50 төгрөгөөр нэмж, зарим шатахуун түгээх станцууд АИ 92 автобензин 1785-1790 төгрөг болжээ.

Шатахууны үнэ өнгөрсөн онд хэд хэдэн удаа нэмэгдсний дараа Засгийн газраас шатахууны үнийг литр тутамд нь 100 төгрөгөөр бууруулсан. Тухайн үед "цаашид ч шатахууны үнэ буурах боломжтой, дахиад ч буулгана" гэж Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга болон салбарын сайд нь хэлсэн ч ийнхүү дахин нэмэгдлээ.

Энэ талаар бид Ашигт малтмал газрын тосны газрын тосны газрын орлогч дарга Ц.Эрдэнэбаяраас зарим зүйлийг тодрууллаа.

-Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд шатахууны үнэ 45-50 төгрөгөөр нэмэгдлээ. Нэмэгдсэн шалтгаан нь яг юу байв?

Монгол Улс ОХУ-аас 100 хувь хамааралтай буюу бүтээгдэхүүний 95 орчим хувийг импортолдог. Энэ нь гадаад зах зээлийн үнэ буюу Сингапур дах бирж дээр брент маркийн газрын тосны ханшны үнээс хамаарч шатахууны үнийн өсөлт бууралт хамаарна. ОХУ-аас сар бүрийн 25-30-ны үед манай улсад шатахууныхаа хилийн үнийг өгдөг. Тус улсаас импортолж буй шатахууны үнэ өнгөрсөн сард 30 ам.доллараар нэмэгдсэн нь үнийн өөрчлөлтөд нөлөөллөө. Өөрөөр хэлбэл, энэхүү нэмэгдэлтэй үнийн бүтээгдэхүүн манай улсад гуравдугаар сарын сүүлчээр  импортлогдож, 20 хоногийн дараа зах зээлд нийлүүлэгдсэн нь дөрөвдүгээр сарын эхэн үе буюу өнгөрөгч долоо хоногт таарлаа. Тиймээс үнийн өөрчлөлтөд нөлөөлж байгаа юм. Өнөөдрийн байдлаар Дэлхийн зах зээлд брент маркийн баррель 70 ам.доллартай байна.

-Цаашид ч бас 100-150 төгрөгөөр нэмэгдэнэ гэсэн мэдээлэл гараад байна. Энэ үнэн үү?

-Дээр дурдсанаар гуравдугаар сард нийлүүлэгдсэн шатахууныг одоо ашиглаж буй. Дөрөвдүгээр сарын бүтээгдэхүүн 20-ноос хойш импортлогдоно. Дэлхийн зах зээл дээр баррель тосны үнэ нийт 70 гаруй ам.доллар байна. Дөрөвдүгээр сард АИ92 автобинзений баррель үнэ нийт 71 ам.доллар. Нийтэд нь авч үзвэл 100 орчим ам.доллараар өсөөд байна. Товчхондоо, бүтээгдэхүүн нь сар орчмын дараа нийлүүлэлтээр орж ирдэг гэсэн үг. Та бүхэн мэдэж байгаа бол дэлхийн зах зээлд баррел тосны үнэ нэмэгдсэн даруйд шатахууны үнэ өсдөггүй. Дөрөвдүгээр сарын  сүүлчээр бүтээгдэхүүн нийлүүлэгдэнэ. Ер нь бол бага хэмжээгээр шатахуун өснө. Монгол Улсын Засгийн газраас татварын зохицуулалтыг маш сайн хийж байгаа. Ялангуяа АИ92 авто дизельд онцгой албан татварыг тэглэсэн. Мөн бид үнийн асуудалд хяналт тавьж ажиллаж байна.

Нефт импортлогч компаниуд хиймлээр үнэ өсгөж байна уу эсвэл гадаад зах зээлтэй уялдаж үнийг өсгөсөн үү гэдэгт хяналт тавьдаг. Хэрэв хиймлээр буюу зориудаар үнийг хөөрөгдүүлсэн бол үйл ажиллагааг нь зогсоох хүртэл арга хэмжээ авна. Одоогоор ийм асуудал гараагүй.  Ер нь бол шатахууны үнийг хамгийн түрүүнд нэмэх компаниуд их. Харин бусдаасаа эхэлж шатахууны үнээ хямдруулах компаниуд бага.

Ер нь гадаад зах зээлд түүхий эд, газрын тосны баррел үнэ өсч  байгаа тохиолдолд Засгийн газар яаж ч чадахгүй. Жишээ нь, ОХУ-аас талх худалдан авдаг байлаа гэхэд үнийг нь нэмсэн байхад хямдруулж  авах боломжгүй. Харин тэнд 100 рублиэр худалдан авсан зүйлээ энд 120 рублиэр зарж байвал бид хянаж, зах зээлийн үнэд нь л барих ёстой.

Үнийн өсөлт явагдахад  энд үнийн өөрчлөлт боллоо гэж байгаа ч дараа нь үнэ  буурахад үнийг буулгах арга хэмжээ авна. Гэхдээ бид аж ахуй нэгж компаниудыг  шахсанаар  хуулийн дагуу ойлголцож ажиллаж байгаа. Өмнө нь хэзээ ч 250 төгрөгөөр буурч байгаагүй.

-Шатахууны нөөц хэр байна  вэ?

-Шатахууны нөөц  хангамж хэвийн байгаа. 

Т.Гэрэл