Дэлхийн зах зээл дээр “Монголын хаан ширхэгт” Монгол ноолуурыг баталгаажуулна

“Монголын Хаан ширхэгт”  ноолуурын  олон улсын форум үргэлжилж  байна. Форумын нээлтэд Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх  салбарын сайдтайгаа оролцсон нь ихээхэн ач холбогдол өгч байгааг илэрхийлэв.

Ноос ноолуур Монголын эдийн засгийн зүтгүүр хүч болох ирээдүй тун ойрхон байгаа. Монголын ноос ноолуурт АНУ-ын зах зээл үүд хаалгаа удахгүй нээнэ гэсэн хүлээлт ч бас бий. Ухдаг бус ургадаг уурхай гэвэл жинхэнэ утгаараа ноос ноолуур билээ.

Тус форум дээр яригдаж буй гол сэдэв гэвэл “Монголын хаан ширхэгт” ноолууран бүтээгдэхүүний стандарт, чанарын баталгаажуулалтын системийн тухай юм. Өөрөөр хэлбэл Монгол ноолуур дэлхийн зах зээлийг “эзлэх” эхлэл болж байна  гэсэн үг.

Монголын ноос ноолуурын холбоо 1993 онд байгуулагдсан. Монголын мэргэжлийн холбоодын бараг анхдагч нь байх.  Тус холбоо  дэргэдээ Баталгаажуулалтын албыг өнгөрсөн 6 дугаар сард байгуулжээ.  Энэ алба ноос ноолууран бүтээгдэхүүний чанарын баталгаажуулалтыг хийж дэлхийн зах зээл дээр таниулан сурталчлах зорилготой. Хэрэглэгч үйлдвэрлэгч хоёрын дунд бүтээгдэхүүнийг гэрчилж баталгаажуулах  үүрэгтэй. Өөрөөр  хэлбэл энэ үйлдвэр  стандартын шаардлага хангасан бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэдэг гэдгийг  хэрэглэгчид болон зах зээлд  баталгаажуулж өгнө гэсэн үг.  Шинэ тутам байгуулагдсан энэ албыг Д.Баясгалан  гэдэг залуу удирдаж байна.  

Өнөөдрийн форумаар  “Ноос ноолуурын салбарт тохирлын үнэлгээний тогтолцоог бий болгож хөгжүүлэх нь “, “Монголын хаан ширхэгт бүтээгдэхүүний  гэрчилгээжүүлэлт”, “Ноолууран бүтээгдэхүүнийг Япон улсын зах зээлд нэвтрүүлэх, Италийн ширхэгт ноу-хау, тансаг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн тогтвортой байдал зэрэг олон илтгэл хэлэлцэж байна.

Форумын үеэр  Монголын ноос ноолуурын холбооны гүйцэтгэх захирал Д.Алтанцэцэгтэй товч ярилцав.  

Д.АЛТАНЦЭЦЭГ: “МОНГОЛЫН ХААН ШИРХЭГТ” ТОХИРЛЫН ТЭМДЭГЭЭ 

ДЭЛХИЙН 33 ОРОНД БҮРТГҮҮЛЭЭД БАЙНА

-Холбооныхоо талаар товч танилцуулна уу,

-Манай холбоо 1993 онд байгуулагдсан. Мэргэжлийн холбоодын нэг. Одоогоор  ноос ноолуурын салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг 100 гаруй аж ахуйн нэгж, байгууллагын гишүүнчлэлтэй. Манай гишүүн байгууллага  гэвэл Говь, Буян Кашмир холдинг гээд томоохон компаниудаас гадна  анхан шатны боловсруулах үйлдвэр,  жижиг дунд үйлдвэрүүдийн төлөөлөлтэй.  

-Үйл ажиллагааны гол чиглэл...

-Манай үйл ажиллагааны гол чиглэл гэвэл ноос ноолуурын салбарын үйлдвэрүүдийн өмнө тулгарч буй  асуудал, тухайлбал, хууль эрх зүй,  хөрөнгө оруулалт, техник тоног төхөөрөмжийн асуудлыг төр засагтаа тавьж  шийдвэрлүүлэхэд гүүр нь болж ажиллах явдал юм.

Мөн бүтээгдэхүүн хөгжүүлэлт, технологийн түвшинд тулгарч буй асуудлыг шийдвэрлэх чиглэлээр олон ажил хийж байна. Италийн засгийн газрын дэмжлэгтэйгээр  Технологи дамжуулах төвийг байгуулна. Энэ төвийг байгуулснаар бүтээгдэхүүн хөгжүүлэлт, “Монголын хаан ширхэгт”  тохирлын тэмдэг буюу бүтээгдэхүүний чанарын гэрчилгээжүүлэлт, баталгаажуулахад чухал үүрэг гүйцэтгэнэ гэж бодож байна.

-Технологийн төв хэдийд байгуулагдах вэ?

-Ирэх 2020 онд байгуулагдана.

-Ноос ноолууран бүтээгдэхүүнээ дэлхийн зах зээлд таниулахад гадаад хамтын ажиллагаа чухал байдаг байх.

-Тэгэлгүй яахав. Гадаад зах зээлд Олон улсын донор байгууллагуудтай, мөн  төр засгийн байгууллагуудтай  олон талт хамтын ажиллагааг амжилттай хөгжүүлж байна. Дэлхийн худалдааны байгууллагын дэргэдэх Олон улсын худалдааны төв,  Азийн хөгжлийн банк, Дэлхийн банк, Европын холбоо  гээд олон донор байгууллагутай  хамтран ажиллаж байна.  

Байгальд ээлтэй, нийгмийн хариуцлагатай тогтвортой ноолуурын үйлдвэрийг бий болгох талаар олон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн. Энэ бүхнээ нэгтгээд НҮБ-ын  үндэсний хороонд  ямар ажлаа яаж зангидаж Монгол ноолуураа гадаад зах зээл дээр таниулах вэ гэдгээр олон ажил хийж байна.

-Ер нь аль хэр танигдаж байна?

-Эхлэлүүдээ маш сайн тавьж байгаа гэж бодож байна. Бид нар саяхан АНУ-д  энэ чиглэлээрээ ажиллаад ирсэн. Монголын ноос ноолууран бүтээгдэхүүнийг дэмжсэн хууль удахгүй гарах байх гэж найдаж байгаа. Америк нөхдүүд   та нар Монгол түүхий эдээ баталгаажуулаад өгөөч,  ноос ноолуураа Монголын нутаг дэвсгэрээс бэлдсэн гэдгээ баталгаажуул гэж байгаа. Үүнийг бид хийж байна. Энэ хүрээнд Монголын хаан ширхэгт тохирлыг бий болгосноор чанарыг нь баталгаажуулж өгөх юм. Өөрөөр хэлбэл Монголын ноос ноолуур дэлхийн  стандартын чанар шаардлагыг хангасан юм шүү, ийм үнэ цэнэтэй шүү  гэдгийг энэ “Монголын хаан ширхэгт” тохирлын тэмдгээрээ баталгаажуулах гээд байгаа юм.

-“Монголын хаан ширхэгт” тохирлын тэмдэг маань хэдийнээс хэрэгжээд явах вэ?

-Одоо ингээд л хэрэгжээд явна. Гурвани компанид энэ тохирлын тэмдэгийг олгох гэж байна.  Гэхдээ үүнийг шууд олгочихдог юм биш. Хоёр жилийн өмнөөс эхэлсэн. Тэдэнтэйгээ сургалт  зохион байгуулж, бүтээгдэхүүнийх нь чанарыг сайжруулаад,  чанарын хяналтын ситем  бий болгосон, энэ бүхний дараа энэ гурван компани  авахад бэлэн боллоо гэж үзэж байгаа юм.

-Ийм тохирлын тэмдэгтэй байхад дэлхийн аль ч оронд манай  ноос ноолууран бүтээгдэхүүнийг  борлуулах боломж бүрдэж байна гэсэн үг үү?

-Одоогоор бид дэлхийн 33 оронд тохирлын тэмдэгээ бүртгүүлээд зөвшөөрлийг нь авчихаад байна. Өөрөөр хэлбэл тэдгээр зах зээлд гарахад бэлэн болчихсон байна гэсэн үг.

Бид олон улсын баталгаажуулалтын албыг бий болгохдоо ISO 17065 гэсэн шаардлагыг хангачихсан байх ёстой. Энэ нь манай байгууллагын итгэмжлэлийн  стандарт юм. Өөрөөр хэлбэл манай байгууллага өөрөө итгэмжлэгдсэн байж баталгаажуулалт хийх эрхтэй болж байгаа юм. Тэгэхээр тэр итгэмжлэлээ албан ёсоор аваад батлгаажуулалтаа хийгээд  явж байна.

Гадаад зах зээл дээр томоохон маркитенг хийж тохирлын тэмдэгээ танилцуулах гэхчлэн олон ажил биднийг хүлээж байна.     

 

Г.Тулга