Танилц: ЖДҮ-үүдээ хамгаалсан бусад улс орны туршлагаас

    Урт хугацаанд одоо байгаа жижиг дунд үйлдвэрүүд өргөжин цэцэглэж, үндэсний цаашлаад олон улсын хэмжээний үйлдвэрлэгчид болох учиртай.

ГЭВЧ бүтэн жилийн турш дэлхий нийтийг айдаст автуулсан Коронавирусийн цар тахал үйлдвэрлэгчдийг хүнд байдал руу түлхэж байна.

Өсч өндийж байсан үйлдвэрүүд үүдээ барихдаа тулаад байна.

Тэгвэл дэлхийн улс орнууд жижиг дунд үйлдвэрүүдээ хэрхэн хамгаалсан туршлагаас дурьдая.

АНУ:

Холбооны нөөцийн сангаас 700 тэрбум ам.долларыг эдийн засагтаа нийлүүлж, нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэх бодлого баримталсан бөгөөд зээлийн хүүгийн бодлогыг 0.25% болгосон байна. Ерөнхийлөгч Трамп онц байдал зарлаж, Холбооны засгийн газраас муж, хот, нутаг дэвсгэрт 50 тэрбум хүртэлх ам.долларын тусламж тараахыг зөвшөөрсөн. 

                                                                                         

Канад:

Канад улс COVID-19 вирусээс үүдэн газрын тосны үнэ унаж, эдийн засаг хүндрэлтэй байгаа ба Канадын банкнаас зээлийн хүүг бууруулсан шийдвэр гаргасан ба бодлогын зээлийн хүүг 0,75% болгосон. 27 тэрбум ам.долларын багцыг ажил олгогч, бизнес эрхлэгчдэдээ зориулах, 55 тэрбум ам.долларын татварыг хойшлуулах. Хөл хорионд орсон  болон алжлын байраа алдсан иргэдэд бэлэн мөнгө олгоход 10 тэрбум ам.долларын багц

Их Британи:

Их Британ улс COVID-19 вирус эдийн засагт хүчтэй нөлөөлж байгааг судалж үзээд бодлогын зээлийн хүүг 2020 оны 03 дугаар сарын 11-ны өдөр бууруулж 0,25% болгож, хамгийн эмзэг салбар болох жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчдэд шинэ схем гаргаж дэмжлэг үзүүлэх тал дээр ажиллаж байна. Мөн Засгийн газраас 45 тэрбум фунт стрилингийн бондыг худалдаж авсан бөгөөд үүнийг “нийлүүлтийг нэмэгдүүлэх бодлогоор” эдийн засагт нийлүүлхээр шийдсэн. ЖДҮ-ийн татварын хөнгөлөлт, бэлэн мөнгө олгох

Мөн хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг болон ажилгүй хүмүүст зориулсан засгийн газрын тэтгэмжийн хүртээмжийг өргөжүүлэх

Корпорацийн бондуудыг 200 тэрбум ам.доллар болгон нэмэгдүүлнэ.

Солонгос:

БНСУ-ын банк суурь ханшийг 2020 оны 2-р сарын 27-ны өдөр 1,25 хувь хэвээр хадгалсан бөгөөд энэ нь тус улсад COVID-19 тохиолдол улам бүр нэмэгдэж байгаатай холбогдуулан гаргасан шийдвэр бөгөөд эдийн засгийн өсөлтийг -2 байна гэж үзэж байна. Одоогоор бодлогын зээлийн хүү нь дээр гаргасан шийдвэр байхгүй байна.  Цаашид олон улсын эдийн засгийн байдлыг судалж байж шийдвэр гаргах

Үүнээс гадна Солонгос улс COVID-19 өвчний тархалтад эдийн засгаа тэтгэх зорилгоор 9,8 тэрбум долларын урамшууллын багцыг 2020 оны 3-р сарын 3-нд зарласан. Үүнд дараах зүйлийг багтаасан болно.

• Компаниудад ажиллагсаддаа цалин өгөхөд нь туслах жижиг, дунд бизнесийн татаас, татвар хураамж төлөх хугацааг 12 сараар сунгах,
• Түрээсийн төлбөрийн 50%-тай тэнцэх хэмжээний татвараас чөлөөлөх, улсын өмчит газруудын түрээсийг 35 %- иар 6 сар бууруулах
• Хүүхэд асрах тэтгэмж
• Ажлын байраа алдсан хүмүүсийг ажилд зуучлах байр суурьтайгаар ажиллаж байгаа
• Жижиг бизнэс эрхлэгч, захын худалдаачдад 1-3 жилийн хугацаатай 4.5% хүүтэй 500 сая воны зээл олгох

Япон улс:

Япон улс бодлогын хүүгийн зээлийг 0.0 хувиар буюу хэвээр нь үлдээсэн бөгөөд биржээр худалдаалах хөрөнгийн сангийн хэмжээг 6 триллон иен-с 12 триллон иен болгож нэмэгдүүлсэн.

Үүнээс гадна Япон улс жижиг бизнесийн зээлийн хоёр тусдаа багцыг, 2-р сард 4.6 тэрбум долларын багц, 3-р сарын 11-нд 15 тэрбум долларыг тус тус олгосон байна. Мөн үүнд маск үйлдвэрлэл, ариутгал чиглэлд /4 тэрбум ам.доллар/ илүү түлхүү олгосон байна.

Швед улс:

Шведийн төв банк 3-р сарын 12-ны өдөр болсон мөнгөний бодлогын ээлжит бус хурлын дараа банкуудаар дамжуулан орон нутгийн компаниудад 500 тэрбум Швед кронагийн зээл олгохоор болсон нь коронавирусын улмаас үүссэн санхүүгийн бэрхшээлийг даван туулахад туслах болно гэж мэдэгдэв. Вирус нь эдийн засгийн үйл ажиллагаанд тодорхой сөрөг нөлөө үзүүлэх нь ойлгомжтой гэж үзэж байгаа. Гэсэн хэдий ч үр дагавар нь хэр их гарахыг хэлэхэд арай эрт байна гэж бодлого боловсруулагчид мэдэгдсэн байна. Сверигес Риксбанк 2019 оны 11 дүгээр сард зээлийн хүүг 0.0 хувь болгож өсгөсөн.

Норвеги улс:

Норгес банк 3-р сарын 12-нд болсон ээлжит бус хуралдаж жишиг хүүгийн түвшинг 1.0 хувь болгон бууруулсан нь 2016 оноос хойших анхны хүүгийн бууралт бөгөөд Норвегийн эдийн засагт коронавирусын дэгдэлтээс үүдэн бизнес эрхлэгчдийн үйл ажиллагаа нэлээд буурна гэж мэдэгдсэн. Олон аж ахуйн нэгжүүд сөрөг нөлөөг мэдэрч, ажилгүйдэл нэмэгдэх төлөвтэй байгааг бодлого боловсруулагчид онцолсон байна. Нефтийн үнэ огцом унасны үр дүнд эдийн засгийн хэтийн төлөв нь суларсан. COVID -19-ийн үргэлжлэх хугацаа, нөлөөллийн талаархи эргэлзээ үргэлжилсээр байвал шаардлагатай бол ханшийг цаашид бууруулахаар бэлтгэж байна гэж Норгес банк мэдээлсэн.

Европын холбоо:

Европын Төв банк 2020 оны 3-р сард хийсэн уулзалтынхаа үеэр үндсэн зээлийн үйл ажиллагааны үндсэн хүүг 0% тогтвортой түвшинд үлдээсэн байна. Зээлийн зээлийн дээд хэмжээг 0.25%, хадгаламжийн хүүг -0.50% түвшинд хадгалсан. Гэхдээ Европын төв банк эдийн засагт мөнгө нийлүүлэх, жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдэд зээл олгоход чиглэсэн багц зарласан. Багц нь урт хугацааны дахин санхүүжүүлэх нэмэлт үйл ажиллагаа, 2020 оны 6-р сараас 2021 оны 6-р сар хүртэлх урт хугацааны зорилтот санхүүжилтийн үйл ажиллагааны илүү таатай нөхцлийг 120 тэрбум еврогийн цэвэр актив худалдан авалт зэргийг багтаасан болно.

Герман улс:

Герман улсын төрийн банк (засгийн газрын удирддаг, гэхдээ төв банк биш) нь коронавирусын үр нөлөөг арилгахын тулд компаниудад 610 тэрбум доллараар зээл олгохоор шийдвэр гаргасан.

Мөн Герман улсын зүгээс COVID-19 вирусын эсрэг авах арга хэмжээнд 12 тэрбум евро зарцуулахаар шийдсэн.

2021 оноос 2024 онуудын төсөвт 3,5 тэрбум еврогийн төсвийг нэмэгдүүлэхээр болсон.

COVID-19 вируст эрсэдсэн бизнес эрхлэгчдэд засгийн газраас 25 тэрбум еврогийн хөрөнгө оруулалт хийхээр төсөвлөж байна.

Итали улс:

Итали 28 тэрбум долларын төлөвлөгөөг 3-р сарын 11-нд хоёр тусдаа зарлагын багцад хувааж зарлав. 20 гаруй төрлийн дэмжлэгийн төрөл зүйлийг багтаасан. 

• Жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдэд зээл олгох зээлийн батлан даалтын баталгааны сангийн эх үүсвэрт мөнгө нэмэх
• Вирусд маш их өртсөн компаниудад мөнгө олгох
• Ажлаас халах гэж байгаа болон халагдсан ажилчдад туслах

 Ийм арга хэмжээ авсан. Ингэж байж ирээдүйн үйлдвэрлэгчдийг улс нь хамгаална гэж тооцоолжээ.

Харин Монгол улсад жижиг дунд үйлдвэрийн тусгай агентлаг байгуулж, жижиг дунд үйлдвэрийг дэмжих тухай хууль баталсан. Хуулийн хүрээнд олон асуудал шийдэгдэж байгаа.

Хэлбэрийн хүрээнд дэмжиж байгаа ч эдийн засгийн хувьд дэмжихгүй орхигдуулсан.

2020 онд ЖДҮХС-д төсвөөс мөнгө олгоогүй, 2021 оны төсөвт ч мөн тусгаагүй гэдгээ мэдэгдсэн.

Цар тахлын хүнд нөхцөл байдалд өсөж өндийх гэж оролдож байгаа жижиг дунд үйлдвэрлэгчдээ үндсэндээ орхигдуулаад байна. 

Өнөөдөр жижиг дунд үйлдвэрээ дэмжиж чадахгүй бол маргаашийн хөгжил ирэхгүй гэдгийг дэлхий сануулсаар байна.