УИХ-аар Банкны тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл ид хэлэлцэгдэж буй.
Монгол Улсад одоогоор 12 банк бий. Үүний тав нь системийн нөлөө бүхий буюу том банк гэж нэрлэгддэг. Хууль батлагдвал дээрх арилжааны банкууд 2022 оны зургадугаар сарын 30-н гэхэд бүгд нээлттэй хувьцаат компани болж зах зээлд IPO гаргаж худалдаалах үүрэгтэй болно гэсэн үг. Ингэснээр нэг талаар хувьцаа эзэмшигчдийн төвлөрлийг бууруулж, нөгөө талаар хөрөнгийн биржээр дамжин IPO гаргаснаар тухайн банк ард иргэдийн хяналтад орох юм.
Монголын арилжааны гол банкуудын олонх нь нэг гэр бүлийн өмч, нэг эзэнтэй байх нь хэвийн үзэгдэл болсон. Үүнээс болж жирийн иргэд хадгаламж эзэмшигчид хохирдог. Тиймээс хуулийн мэт төвлөрөл, тогтворгүй байдлыг арилгах зорилгоор нэг хүн, хуулийн этгээд арилжааны банкны хувьцааны 20%-иас илүүг эзэмшихгүй гэсэн заалт хуулийн төсөлд орж байгаа нь гол консепц нь. Түүнчлэн хуулийн бас нэг амин сүнс нь ТУЗ-ийн гишүүдийн тоог суулгаж өгсөн явдал. ТУЗ-ийн 9 гишүүний 3-аас доошгүй нь хараат бус хөндлөнгийн хүмүүс байхаар заажээ.
Өөрөөр хэлбэл, Монгол Улс банкуудынхаа системийг шинэчилж, олон улсын стандартад ойртуулахаар хичээж буй. Гэвч, мэдээж банкны салбарт хийх реформ банкируудын эсэргүүцэл тэмцэлтэй дахиад нүүр тулав.
Банкны эзэд Монголын хууль, шүүхийг худалдаад авсан бас нэг жишээг дурдахад энгийн иргэдэд жилийн 8 хувиас дээш орон сууцны зээл олгодог бол шүүгчдийнх нь жилийн 1 хувь байна. Тэрч бүү хэл Улсын дээд шүүхэд хувийн өмгөөлөгчөө “байршуулах” гэсэн банкны эзний хүсэлтийг хүлээж аваагүйгээс болж өнгөрсөн оны сүүлээр Хууль зүйн байнгын хорооныхон хулгайч, худалч болж дууссан шүү дээ.
Банкны салбарт салхи оруулах асуудал УИХ дээр хөндөгдөх бүрт Монголын банкны эзэд “хөгжмөө” захиалж эхэлдэг. Банкны тухай хуулийг өөрчлөх ажлын хэсгийнхэн хамгийн түрүүнд хар пиарынх нь “бай” болжээ.
Зээлийн хүүгээр иргэдээ шулсан арилжааны банкуудын дарангуйллыг зогсоох, банкны салбарт олон улсын өрсөлдөөн оруулах тухай яриа гаргасан, хууль санаачилсан гишүүд эцэстэй хулгайч луйварчин, хужаа болоод дуусдаг.
Нэгэнтээ УИХ-ын гишүүн Ц.Нямдорж “Гадаадын банк гээд дуугарангуут л нөгөө хэдэн банкны нөхөд Төрийн ордон руу гүйгээд ороод ирдэг. Тэгээд 76 гишүүнийг хувааж аваад толгойг нь эргүүлж, айлгахыг нь айлгаад тэр хуулийг байхгүй болгодог” гэж байв.
Өөрөөр хэлбэл, банкны салбарт реформ хийх оролдлого болгоныг банкны эзэд нураасаар ирсэн.
Дэлхийн хамгийн өндөр зээлийн хүүтэй 10 улсын нэг нь Монгол. Жилийн зээлийн хүү нь 18-36 хувь. Аль ч арилжааны банкны хаалгыг татахад жижиг дунд үйлдвэрүүдэд олгож буй зээлийн хүү нь сарын 2-2.5 хувь, жилийн 30-36 хувь. Ийм хүүтэй зээл авсан жижиг, дунд үйлдвэрүүд өргөжиж, хөгжих боломжгүй. Эсрэгээрээ зээлийн хүүгээ төлж чадахгүй дампуурсан компаниуд Монголд хэдэн зуугаараа байна. Монголын арилжааны банкуудын мөнгө хүүлэлтийг дэлхийн ямар том компаниуд ч дийлэхгүй. Гэтэл цар тахлын үед, 2020 онд Монголын арилжааны банкууд 250 тэрбум цэвэр ашигтай ажиллажээ. Энэ мөнгөөрөө жирийн бизнес эрхлэгчтэй өрсөлдөж, уул уурхай, төмөр зам гээд хамаг том төслүүд банкны эздийнх болж хувирсан.
Монголын эдийн засаг, улс төртэй, хууль шүүхтэй нь атгаж хүссэн шийдвэрээ гаргуулж байгаа банкны эзэд банкны реформыг хуучин аргаараа зогсооно гэж битгий эндүүрээрэй. Банкны салбарыг банкны эздээс аврахын тулд Банкны тухай хуулийг шинэчлэх ёстой.
Ц.Саран
23 сэтгэгдэлСэтгэгдэл бичих
Ipotekiin zeeliin huu gej hed honogiin umnu utasdaad avsan dahij avahgui gej baigaad
Banknii noyoloh tsag udahgui duusna gedegt itgej baina uls ni hugjihgui irged ni yaduursan mungu huulegch banktai manai uls shig uls barag ugui
Монгол орон хөгжихгүй байгаагын нэг том шалтгааныинэг нь яах аргагүй банкны систем Учир нь хэдэн баян хүн банкинд маш өндөр хүүтэй мөнгө хадгалуулж хүүндээ ямарч бизнесээс илүү их ашиг олоод зүгээр сууж байдаг Харин бизнес эрхэлдэг хүмүүс өндөр хүүтэй мөнгииг нь зээлж ашиг олохын тулд бүтээгдэхүүнээ маш өндөр үнээр зарахаас өөр аргагүй болдог Нилээд нь зээлээ төлж чадахгүй дампуурсан Ингэжл монголчуудыг шулж байгаа Одоо өөрчлөх цаг яах аргагүй болсон
Банкны реформыг 2021 оны эхний хагас жилд багтааж дуусгахгүй бол Ковидын үед Монгол улс бүхэлдээ, өрх гэр бүлтэйгээ банкуудын барьцаанд орно. Ийм нөхцөл байдал хүндрэх тутам банкны шинэчлэл реформ ээдрээтэй, удаашралтай, хүндрэлтэй болно.
Хичнээн жил яриж бна.Хийсэн юм алга.Зүгээр л гадны банкаа оруул.Банкны хүйнд сүйрч дууслаа.
12sariin 1nees bairnii zeeluudiig zogsooh shiidver garsan bolhoor sariin dunduur online aar zogsooh huseltee ugsun chin hurimtlagdsan huu ged 500,0 garan myangan tug nehej ble. Za yahav uguh ystoim chin hed ugii gesen. 7sard unuu huugee dabharduulaad avj bhiin. Tegeed heleed yamar ch nemergui. Manai programm ingesen bn ged. Teriigee uursduu l tohiruulj bgaa shte. Yadaj bhad bànknii uuriinh ni zeel. Ipotek ch bish.yaj ard tumen amidrah vee
МАН БАНКНЫ МОНОПОЛЫГ ЗААВАР УСТГАХ ЁСТОЙ ШҮҮ..............ДАВАРСАН БААСНУУД ВЭ???
бодсон, төлөвлөсөн шинэчлэлээ хий, зоригтой бай ард түмэнтэйгээ хамт хийцгээе
Маш зөв сэдвийг хөндсөн байна. Банк Шүүгчид жилийн 1 хувийн хүүтэй зээл олгож, бусдаас давуу байдал бий болгосон бол шууд хахуул өгч, авч байгаа асуудал шүү. Энэ талаар хобогдох хууль хяналтын байгууллага шалгах хэрэгтэй. Банк гэрээ байгуулахдаа монполь байдлаа ашиглан зөвхөн нэг талын өөрийн эрх ашгаа тулгаж гэрээ хийдэг, бэлдсэн гэрээнд гарын үсэг зурна , өөр сонголт байхгүй. Мөн барьцаа хөрөнгийг хамгийн бага үнээр үнэлж иргэдийн хөрөнгийг үнэгүйдүүлж, үндсэн зээлээсээ хэд дахин илүү барьцаа өгөхийг шаарддаг гээд мөн ч их луйвар булхай бга
ЦЭЦэд өгчихөөд ҮХЦ-н шудрага эсэхийг харуулчих хуульч байхгүй ыбайх даа. Ялгаварлан гадуурхаж шүүгч иргэдийг хувааж хахуульдсан биш үү.
Монголд зээлийн хүү асар өндөр, ББСБ-н зээлийн хүү маш өндөр 50 сая-г зээлээд 100 гаруй сая төг жилийн дотор буцаан төлж үүнээс болж ард иргэд сүйрч бна, үүнийг таслан зогсоож урьд жилүүдийн зээлийн хүүг хүчингүй болгох хэрэгтэй
Банкууд УИХ, ЗГ д өөрийн төлөөний хүмүүсээ оруулаад янз бүрийн төсөл хөтөлбөрүүдээс мөнгө хөрөнгө сааж байсан нь хэнд ч ойлгомжтой Эх үүсвэрүүд нь ч их асуудал байгаа шүү. Дэлхийн жишгээр ХК болгох шаардлагатай.
banknii shinechleliig demjij baina
Яаж ч бодсон банкны шинэчлэл хийх цаг нь ирсэн. Өрсөлдөөн гарч байж л зээлийн хүү буурах болно.
Yag hezee huu buulgahaa helchih
Jiliin jild l ingej l baidiin tegeed um hiideg umuu? neg udaagiin mungu ugch baisnaas zeeliin huu buulgaad ugchih
Iim novshiin zuil gej baidag umuu. Er ni shuugch l boldog baij
Банкны шинэчлэл хийхийг шаардаж байна!!!
Ene bugdiig odoo l uurchlugui bol ungurluu duu
Барын зулзгыг багад нь гэж нэг үг байдаг боловч банкуудыг хэт сул тавьснаар банк нэртэй барын зулзага өсч томорсоор бүр УИХ -ыг эрхэндээ оруулж аваад Эрдэнэт үйлдвэрээс өгсүүлээд Хөтөл багануур,Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр гээд ашиг өгч улсаа авч явдаг аж ахуйн нэгжүүдийг хуу хамсан.Харин УИХ д эрүүл саруул хүмүүс орж ирж Эрдэнэт үйлдвэрээ арай гэж салгасан.Гэхдээ цаашид ч нөгөө бар чинь шүдээ зууж архирсаар байгаа
дээр үед өрийн дансыг шатааж байсан тухай кино байдаг даа
100 жилийн өмнө өвөг дээдэс маань хятадын мөнгө хүүлэгчдээс хувьсгал хийж салж байсан бол 100 жилийн дараа дотоодын мөнгө хүүлэгчдээс салах түүхэн үүрэг МАН ын гишүүдэд ноогдож байх шив
Baliar yumnuudig haaj ezdiif ni shorond hii