СУРВАЛЖИЛГА: Аврал эрсэн 188 бяцхан зүрхэнд амьдрал бэлэглэсэн "Өнөр бүл"-ийнхэн

Сэтгэл өвдөх нь бие өвдөхөөс илүү хэцүү зүйл гэдэг. Учир нь биеийн өвчнийг эм уугаад анагаах боломжтой бол сэтгэлийн өвчнийг анагаахад арга чарга дэндүү хомс байдаг аж. Гэтэл томчууд бидэнд ч ахдахаар сэтгэлийн зовлонг амсаж, нулимсаа нуун дотроо уйлж суух багачууд өнөөдрийн нийгэмд дэндүү олон болжээ.

Тухайлбал, Манай улсын хэмжээнд 18 нас хүртэлх 1000 орчим хүүхэд нийт 31 асрамж, халамжийн газарт амьдардаг байна. 

Тиймээс бид ижий аавынхаа халуун хайранд өлгийдүүлэн, эрхэлж нялхрах насандаа хайраар дутаж, халуун дулаан гэр бүлийн уур амьсгалыг мөрөөдөн суугаа бяцхан зүрхнүүдийн талаар цуврал сурвалжлагыг хүргэхийг зорьлоо.

-188 ХҮҮХДИЙН ГЭР ОРОН НЬ БОЛЖ, АМЬДРАЛ БЭЛЭГЛЭСЭН “ӨНӨР БҮЛ"-ИЙНХЭН-

Бидний эхний ээлжид сонгож, зорин очсон газар бол бүтэн болон хагас өнчин, эцэг эх байх эрх нь хуулиар хязгаарлагдсан гэр бүлийн харж хандаж, халамжлах хүнгүй 188 хүүхдийн гэр орон нь болж, амьдрал бэлэглэсэн “Өнөр бүл” хүүхдийн төв юм. Тус төвд бүтэн өнчин, хагас өнчин, аав, ээж нь хориход ял эдэлж байгаа хүүхдүүд болон эцэг, эх хоёр нь хоёулаа архины хамааралтай эсвэл сэтгэцийн асуудалтай айлын хүүхдүүд ихэвчлэн ирдэг аж. Тухайлбал, ээж, аав нь хоёулаа архины хамааралтай болчихсон 20 гаруй хүүхэд тус төвд байдаг бөгөөд нэг айлын 3, 4 хүүхэд ч байгаа юм байна. Тэдний дунд ээж, аавыгаа санаж бэтгэрсэн, хэзээ нэгэн цагт ойлгож, ухаараад архи гэгч зүйлээс татгалзаж, өөрсдийг нь авахаар ирнэ гэсэн горьдлого тээж, хаалга ширтэн суудаг хүүхдүүд ч цөөнгүй байдаг гэв. 

Үүдээр нь ороход нам гүм байх тус газарт хүүхдийн гэнэн, гэгээн хүсэл, тэмүүлэл тэгтэл оргилдог гэж хэн санах билээ.

Биднийг очиход, энд бараг хүүхэд байдаггүй юм биш үү гэж бодогдохоор нам гүм орчин угтсан нь зарим нь хичээлдээ явчихсан, үлдсэн хэд нь номын сан, зургийн дугуйлан, мэдээлэл зүйн кабинет гэх мэт өөрсдийн сонирхдог дугуйландаа орчихсон хичээллэж байсан бол зарим нэг нь шаардлагатай эмчилгээ сувилгаагаа хийлгэж байгаатай холбоотой аж. 

Тус төвийн захирал М.Өлзийчимэг болон багш ажилтнууд нь биднийг найрсаг дотноор хүлээж авч, хүүхдүүдийн амьдарч буй орчин нөхцөлтэй танилцуулав. 

Үүдээр ороод хамгийн түрүүнд нүдэнд туссан өрөө бол тус төвийн нэг давхарт байрлах шүдний кабинет байлаа. Тус кабинетэд мэргэжлийн шүдний эмч ажиллах бөгөөд бүх хүүхдүүдийнхээ шүдийг эрүүлжүүлж, шүдний өвчлөлгүй ирээдүйг бүтээх нь түүний зорилго гэнэ. 

-ХҮҮХДҮҮДИЙН АМЬДАРДАГ ӨРӨӨНҮҮДИЙГ АЙЛ ШИГ БОЛГОН ТОХИЖУУЛЖ ГЭР БҮЛТЭЙ ДҮЙЦСЭН ОРЧИНГ БИЙ БОЛГОЖЭЭ-

Шатаар өгсөж хоёр давхар руу гарахад доор байсан нам гүм байдал эвдэгдэж, хөөцөлдөн тоглох хүүхдүүдийн дуу цангинасан, бүх ханан дээрээ хүүхдүүдийн хайртай үлгэрийн баатруудыг зурж "амилуулсан" ягаан хөшиг, ягаан буйдан бүхий өнгөлөг орчин угтав.

Энэ бол мэдээж тус төвийн охидуудын амьдардаг давхар. Өрөө бүрийг камержуулж, охидыг хоёр давхарт, хөвгүүдийг гурван давхарт тусгаар­лан байлгадгаас үзвэл “Өнөр бүл” төв дэг сайтай аж. Охидын өрөө хөвгүүдийнхийг бодвол илүү цэгцтэй, тохилог байх бөгөөд өрөөндөө дөрөв, дөрвөөрөө амьдардаг. Гурван өрөөний дунд нэг асралт ээжтэй. Асралт ээж нь хүүхдүүдийг амьдрах ухаанд сургаж, хоол хийхийг зааж сургахаас гадна оёж шидэх гээд амьдрах ухаанд сургадаг гэнэ.

Өмнө нь тус төвийн хүүхдүүд нэгдсэн журмаар хоолонд орж, төвийнхөө тогооч нарын хийсэн хоолыг идээд, хувцасаа угаалгаж өмсдөг байсан бол одоо бүх зүйлийг өөрсдөө хийдэг болжээ. Учир нь бүх зүйлийг нь бэлдээд өгчихөөр хүүхдүүд бэлэнчлэх сэтгэлгээнд суралцаж, хоол хийж, хувцсаа угааж үзээгүй хүүхдүүд 18 нас хүрч амьдрал дээр гарч байсан учир тус төвийн захирал М.Өлзийчимэг өөрөө санаачлан ГБХЗХГ-ын дэмжлэгтэйгээр бүх өрөөнүүдээ айл шиг болгон тохижуулж гэр бүлтэй дүйцсэн орчинг хүүхдүүддээ бүрдүүлж өгсөн байна.

Үүний үр дүнд "Хүүхдүүдийн сэтгэл санаа харьцангүй тайван, гэр бүлсэг болж, сурлагын хувьд маш их ахиц гарсан, эд зүйлээ хайрлаж, гамнадаг, өлссөн үедээ гарын доорх материал ашиглаад амт чанартай хоол хийгээд идчихдэг болсон гэх мэт маш олон эерэг өөрчлөлт гарсан" гэдгийг тус төвийнхөн онцолж байсан юм. 

 “Хүүхэд таныг бус та хүүхдээ ойлгох ёстой. Учир нь хүүхэд том байж үзээгүй. Харин та хүүхэд байж үзсэн...”

Энэ нь өрөөндөө асралт ээжтэйгээ хамт боорцог хайрч зогсоо охины үйлдлээс тодхон харагдаж байв. Тогоотой тосноос боорцогоо сурмаг гэгч нь гаргаж, дараагийн гурилнуудаа тогооны ханыг дагуулан эвлэгхэн гулсуулж хийх охин хамт нэг өрөөнд амьдардаг дүү нартаа байнга боорцог хайрч өгдөг гэнэ. Мөн "Хоол хийх, хувцас угаах, дүү нарынхаа хичээлийг давтуулах, гэрээ цэвэрлэх гэх мэт ажлуудаа өрөөнийхөнтэйгээ хамтраад төвөггүйхэн амжуулдаг. Бүх зүйлээ өөрсдөө хийдэг болсноос хойш маш их зүйл сурсан. Их сонирхолтой сайхан байгаа. Ирээдүйд мундаг тогооч болоод ээж, аавгүй хүүхдүүдэд дуртай хоолыг нь хийж өгнө" гэж байсан юм.

-ХҮҮХДИЙГ ЗӨВ ХҮН БОЛГОЖ ТӨЛӨВШҮҮЛЭХИЙН ТУЛД БҮХ ТАЛААР НЬ ДЭМЖДЭГ-

Мөн тус төвд хүүхдийг амьдрах арга ухаанд сургах сургалт, хүүхдийг зөв хүн болгож төлөвшүүлэх, авьяас чадварыг нь нээн илрүүлэх, хөгжүүлэх зорилгоор төрөл бүрийн сургалт дугуйланг хичээллүүлдэг юм байна. Тухайлбал, урлаг, спортоор дамжуулан төлөвшүүлэх зорилгоор төрөл бүрийн дугуйлан хичээллүүлж, шаардлагатай тохиолдолд эрүүл мэнд, сэтгэл санааг нь эмчлэн сэргээн засах үйлчилгээг үзүүлж, бие бялдрыг нь хөгжүүлэх зорилгоор фитнесс өрөөг ч тохижуулж өгчээ.

Тэд “Охидын өрөө” нэртэй тусгай өөрөө хүртэл гаргажээ. Энд сэтгэлзүйчид, багш нар нь шилжилтийн насны охидтой ярилцаж зөвлөгөө өгөхөөс гадна охидууд өөрсдөө энэ өрөөндөө ороод  хоорондоо ярилцаж суух боломжтой гэв.

-ХҮҮХДҮҮДЭД МӨНГӨН ДЭВСГЭРТИЙГ ТАНИУЛЖ, ХУДАЛДАА ХИЙЛГЭЖ СУРГАХЫН ТУЛД ЦААСАН МӨНГӨ ХЭВЛЭЖ,  ТӨВ ДОТРОО ДЭЛГҮҮР АЖИЛЛУУЛЖ ЭХЭЛЖЭЭ -

Харин тус төвийн хүүхдүүдийн хамгийн очих дуртай газар нь нэг давхарт байрлах дэлгүүр гэнэ. Асрамжийн газрын хүүхдүүдэд хэн ч дуртай зүйлээ аваарай гээд мөнгө өгдөггүй учраас тэдэнд мөнгөний тухай ойлголт бараг байдаггүй, тэр ч бүү хэл мөнгө гэж юу байдгийг мэддэгүй хүүхдүүд ч олон байдаг гэнэ. Тиймээс тэд хүүхдүүддээ мөнгөн дэвсгэртийг таниулж, худалдаа хийлгэж сургахын тулд төв дотроо дэлгүүр ажиллуулдаг байна. Ингэхдээ мөнгөн дэвсгэртүүдийг цаасан дээр хэвлэж скочдоод, хүүхэд бүрт сар бүр 20 мянган төгрөг өгч хандив тусламжаар ирсэн бараа болон сар болгон үнэгүй тарааж өгдөг байсан хичээлийн  хэрэгсэл, дэвтэр бал гэх зүйлсийг нь зарж, хүүхдүүдээр худалдан авалт хийлгүүлдэг аж. Өмнө хүүхдүүдэд шинэ үзэг өгөхөөр нэг удаа биччихээд шууд хаячихдаг байсан бол өөрсдөө худалдаж авдаг болсноосоо хойш үзгэн балаа дуустал нь бичээд дуусахаар нь запасыг нь худалдаж авдаг болсон гэдгийг дэлгүүрийн худалдагч нь онцолж байв. Мөн тэрбээр, “Анх хүүхдүүд орж ирээд нэг чихэр аваад 20 мянган төгрөгөө өгчихөөд гүйгээд явчихдаг байсан бол одоо дутуу мөнгө хариулж өгөхөөр багшаа энэ чинь дутуу байна гээд зогсчихдог болсон. Хүүхдүүд маань нүдэн дээр өөрчлөгдөж байгааг харах үнэхээр гайхалтай сайхан мэдрэмж” гэсэн юм.

Энэ мэтчилэн хүүхдэд хэрэгтэй, тохьтой, тухтай гэх бүхий л орчинг “Өнөр бүл” төвийнхөн хүүхдүүддээ бүрдүүлж өгч чаджээ. Өөрөөр хэлбэл, Тус төвд байгаа хүүхдүүдэд бусад хүүхдүүд шиг ээж, аавдаа эрхлэн суух хувь дутсан ч сайн санаат хүмүүсийн ачаар сайхан орчинд, сайн хүн болж өсч торних хувь тохиожээ.