Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх,
Монгол Улсын онцгой комиссын дарга, Шадар сайд Я.Содбаатар,
Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Д.Сарангэрэл,
Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд Г.Ёндон,
УИХ-ын гишүүн Ц.Цэрэнпунцаг, Б.Баярсайхан,
Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын дарга Т.Гантулга Танаа
Дэлхий нийтийг хамарсан COVID19 цар тахал дотоодод халдварлаж, Монгол Улс амаргүй нөхцөл байдалд орсныг уурхайчид бид гүнээ ухамсарлаж байна. Улс орны төдийгүй айл өрхийн эдийн засаг хүндэрч байгаа энэ цаг үед уул уурхайн салбарт ажиллаж байгаа мянга мянган уурхайчид зогсолтгүй ажиллаж Монгол Улсынхаа эдийн засагт хувь нэмрээ оруулж байгаа нь үнэн. Гэвч эдийн засгийн энэ хүнд хэцүү үед Завхан аймгийн Дөрвөлжин сумын нутагт үйл ажиллагаа явуулдаг “Баян Айраг Эксплорэйшн” ХХК-ийн уурхайн ажилчид бид орлогогүй, ажлын байргүй болоод яг хагас сарын хугацаа өнгөрч байна. Хэдийгээр төр, засгийн зүгээс эрчим хүчний тарифыг тэглэх, хүүхдийн мөнгийг өсгөх зэргээр иргэд бидэнд дэмжлэг болох алхмуудыг хийсээр байгаа ч ажлын байраа хамгаалж үлдэх нь бидний хувьд юу юунаас чухал байгаа учраас энэхүү Ил захидлыг бичиж байна. Монгол Улсад Уул уурхайн салбар хөгжсөний түүхэн ой, Уурхайчдын баярын өдрөөр ийм захидал бичиж буй нь туйлын харамсалтай байгааг тэмдэглэе.
Завхан аймгийн Дөрвөлжин сумын нутагт байрлах манай уурхайд 2020 оны арванхоёрдугаар сарын 11-ний өглөөний 08:00 цагийн орчимд уурхайн үйлдвэрийн нягтаршуулан хамгаалсан талбайд цианид натрийн ядуу уусмал асгарсан үйлдвэрлэлийн осол болсон билээ. Гэвч энэхүү үйлдвэрлэлийн осол болсон өдрөөс хойш уурхайг хааж, уурхайчид бид сул зогсолт хийж ажилгүй, орлогогүй болоод байна. Уг нь уурхайн осол гарахад бид шугамд гарсан гэмтлийг хугацаа алдалгүй илрүүлж, урсгалыг зогсоон орчныг бүрэн аюулгүй болгож, холбогдох төрийн байгууллагуудад мэдэгдсэн. Техникийн осол гарсан учраас сум орон нутгийн удирдлага, мэргэжлийн хяналт зэрэг холбогдох байгууллагад нэн даруй мэдэгдэж ажиллах нь бидний үүрэг гэж үздэг. Энэ дагуу гэмтэл гарсан газарт Завхан аймгийн Цагдаагийн газар, Мөрдөн байцаах тасаг, Экологийн асуудал хариуцсан мөрдөн байцаагч, Онцгой байдлын газар, Байгаль орчны газар, Дөрвөлжин сумын Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга, Байгаль орчны байцаагч, Байгаль хамгаалагч, Мэргэжлийн хяналтын газраас бүрдсэн шуурхай ажлын хэсэг холбогдох арга хэмжээнүүдийг авч ажилласан билээ. Түүнээс гадна Байгаль орчин аялал жуулчлалын яам, Онцгой байдлын ерөнхий газар, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын бүрэлдэхүүнийг багтаасан “Шуурхай бүлэг” цаг алдалгүй Завхан аймгийн Дөрвөлжин суманд ажиллаж холбогдох арга хэмжээг газар дээр нь авсан. Газар дээр нь ирж ажилласан Улсын онцгой комиссоос томилсон “Шуурхай бүлэг”-ийн зүгээс "Хүн, мал, байгаль орчинд учирч болзошгүй сөрөг нөлөөллийг арилгаж ажилласан, тухайн үед хийгдэх ёстой авран хамгаалах ажлыг хийжээ" гэж мэдэгдсэн. Мөн хөрсний 18 дээж, усны 5 дээжийг шинжлүүлэхээр Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газарт явуулж, эхний байдлаар "Гүний усанд ямар нэгэн хохирол гараагүй" гэсэн дүн гарсныг “Шуурхай бүлэг”-ийн дарга, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын Байгаль орчин, геологи, уул уурхайн хяналтын газрын дарга Н.Батбаяр танилцуулсан билээ.
Төрийн байгууллагуудын хамтарсан “Шуурхай бүлэг” ажиллаж, ингэж холбогдох урьдчилсан дүгнэлтээ танилцуулсан боловч уурхайн үйл ажиллагааг хэзээ эхлүүлж, уурхайчдыг хэзээ ажлын байртай, орлоготой болохыг тодорхой хэлж өгөхгүй байсаар хагас сарын хугацаа өнгөрлөө. Бид уурхайн удирдлагууд, холбогдох албан тушаалтнуудаас ажлын байраа хадгалж үлдэхийг хүсч, уурхайн үйл ажиллагааг хэзээ эхлүүлэхийг лавлах бүрт “Төр засгийн шийдвэрийг хүлээж байна” гэсэн ганцхан хариултаас өөр зүйл сонсохгүй өдийг хүрлээ. Тиймээс ч төр, засагтаа хандаж энэхүү ил захидлыг илгээж байгаа юм.
“Баян Айраг Эксплорэйшн” ХХК-ийн уурхайд 470 гаруй хүн ажилладаг. Бид ар гэрийнхнээ оруулж тооцвол 2000 гаруй хүн амьдралаа энэ уурхайгаас залгуулж байна. Манай уурхайд Завхан аймгийн бүх сумаас иргэд ирж ажилладаг бөгөөд орон нутаг дахь баталгаатай ажлын байр байсаар ирсэн. Зөвхөн Дөрвөлжин сумаас гэхэд нийт өрхийн тэн хагасаас илүү нь энэ уурхайд болон уурхайн туслан гүйцэтгэгч компаниудад ажилладаг. Өөрөөр хэлбэл, энэ уурхай нь Дөрвөлжин сумын иргэдийн ажлын байр, орлогын гол эх үүсвэр төдийгүй Завхан аймгийн цөөнгүй иргэнийг ажлын байраар хангаж байгаа уурхай юм. Харамсалтай нь уурхайн үйл ажиллагааг түр зогсоосноос хойш эдгээр өрх айлууд орлогогүй болж, эдийн засгийн энэ хүнд нөхцөлд зээлийн дарамтад орохоос гадна өдрийн хоолгүй болсон өрх ч цөөнгүй боллоо. Уурхайн ажилчдын насанд хүрээгүй 542 хүүхэд өнөөдөр аав, ээж нь ажилгүй, орлогогүй болсноос болж хохирч байна.
Коронавирусийн цар тахлын үед нэг ч гэсэн ажлын байрыг хадгалж, нэг ч болтугай өрхийн орлогыг тасалдуулахгүй байх нь Монгол Улсын Засгийн газрын зорилт гэдгийг уурхайчид бид мэдэж байгаа. Гэвч Монгол Улсын Засгийн газар, Ерөнхий сайдын хэрэгжүүлж байгаа цар тахлын эсрэг арга хэмжээ бодит амьдрал дээр хэрэгжихгүй байгаа нэг жишээ нь “Баян айраг”-ийн уурхайн ажилчид бид болоод байна.
Нутаг орноо эзэнтэй байлгаж, төрсөн газар унасан нутагтаа ажиллаж, хөдөлмөрлөж байгаа уурхайчид бидний амьдралд сөргөөр нөлөөлөх шийдвэрийг төр, засгийн зүгээс гаргаж байгаа нь анх удаагийнх биш юм. Өнгөрсөн хугацаанд огт холбогдолгүй хүчин зүйлсийг ч “Баян айраг”-ийн уурхайтай холбож, уурхайчид бидний нэр хүндэд халдаж байсан тохиолдол цөөнгүй гарч байсан. Төрийн байгууллагын мэргэжлийн хүмүүс цаг тухай бүрт нь газар дээр нь ажиллаж бодит нөхцөл байдлыг дүгнээд өнгөрдөг ч уурхайн үйл ажиллагааг харлуулсан мэдээллийг эргэж залруулалгүй, цагаатгалгүй явсаар өнөөдөртэй золгосон. Энэ бүхэн эргээд уурхайчид бидэнд ч хүндээр тусдаг.
Монгол Улсын эдийн засгийг нуруундаа үүрч, улсын төсвийн орлогын гуравны нэгийг бүрдүүлдэг уул уурхайн салбар руу дайрсан худал гүжирдлэг бүр дээр төр, засгийн холбогдох байгууллагууд бодит үнэнийг тайлбарлан мэдээлдэггүйгээс үүдэж эргээд нутаг орны нэр барьсан шантаажчид, мөнгөний үнэр авсан иргэний гэх хөдөлгөөнүүдийн шантааж хийдэг, дарамт шахалт үзүүлдэг гол бай нь уул уурхайн салбар, уурхайчид бид боллоо. Манай уурхай дээр л гэхэд иргэдийн нэр барьсан хөдөлгөөнүүд хэрхэн дураараа авирлаж, уурхайчид бидний нэр төрд бүдүүлгээр халдсан гээд жишээ дурдвал цөөнгүй болно. Гэвч хүлцэнгүйгээр өмнөх ажлаа хийж, улс эх орныхоо эдийн засаг, өөрсдийн ажлын байрын төлөө шударгаар хөдөлмөрлөж буй уурхайчид бид эцсийн дүндээ ажлын байргүй, амьдралын баталгаагүй болох дээрээ туллаа.
“Баян айраг”-ийн уурхайн ажилчид бидний дийлэнх олонхи нь Завхан аймгийнхан. Төрсөн газар, унасан усаа хордуулж, байгаль орчин, хүн малд хохиролтой зүйл хэзээ ч хийхгүй нутгийн хүмүүс. Харин ч хатуу хөтүүг туулж, алдаатай оноотойгоор урагшилж, сурч, хичээж, хөдөлмөрлөж яваа Монголынхоо нэг эд эс нь.
Иймд “Баян Айраг Эксплорэйшн” ХХК-ийн уурхайн үйл ажиллагааг эхлүүлэхгүй байгаа нь COVID19 цар тахлын үед ажлын байрыг хадгалж үлдэх, аж ахуйн нэгжүүдийг дэмжих Засгийн газрын бодлоготой харшилж байна гэж уурхайчид бид үзэж байна.
Бодит нөхцөл байдлыг үнэлэн дүгнэж, уурхайн үйл ажиллагааг хэвийн горимд шилжүүлж, Монгол Улсын иргэд, уурхайчид бидний амьдралын баталгаа, ажлын байрыг сэргээж өгөхийг Та бүхнээс хүсье.
“Баян Айраг”-ийн уурхайчид, ажилчид
15 сэтгэгдэлСэтгэгдэл бичих
Дөнгөж хагас сар юун сүртэй юм бүрмөсөн хаах хэрэгтэй та нар л өнөөдөр эх оронтойгоо мэдэв үү
Монгол орон монголын ард түмийг үхлийн аюулт хороор сүйрүүлэхгүйгээр амьдарч болохгүй бга бол зүгээрл мөрөөрөө үхцгээ, та нартай та наргүй монголын үрс амьдарна за
ajilchid ,jiriin chumuusee buu zovoo!!! tanar ajillaa zov chiij ajillach estoi!! durgui bol bugd ogchorj zailchgaa
Удирдлагуудыг нь шалгадаг л юм байгаа биз. Харин ажилчдыг нь ажиллуул аа. Наадах чинь үнэхээр ноцтой асуудал шүү. Төр ингэж ААН, иргэдээ хорлож болохгүй.
NAAD UURHAIGAA HAA
2 нүүр гаргахаа больж үз нутаг усаа гэж байгаа бол хэдэн дарга нарын гар хөл болдгоо орхи . Хэн ч уурхайг хаах тухай яриагүй байна, дүрэм журмын дагуу хор алдахгүй ажиллах тухай асуудал яригдаж байна гэтэл наад уурхай чинь хэд дэх удаагаа наад хороо алдаж байна. Уурхай нээгдээгүй байхад Дөрвөлжин сумынхан амьдраад болоод л байсан одоо юу нь болохоо байчихав Нүд чинь улаан болцгоосон уу дарга нартай нийлээд
Яасан их эх оронч сэтгэл зүрх гаргадаг гөлтгөрүүд вэ? хятад эздийхээ даалгавараар ил захидал бичнэ гэнээ ёстой л битгий хуц гөлөгөө яалаа болгох биз.Бусад уурхайнууд олборлолт хийгээд монгол газар шороогоо сэглэн тамалчихаад одоо нөхөн сэргээлт хийхгүй дунд хуруугаа гозойлгоод яваад өгөө биз дээ.Дөрвөлжин сумыхан та нар битгий хоёр нүүр гарга дарга нарт чинь хэдэн төгрөг атгуулаа биз яасан бяртай чөмөгтэй хулгайчууд гэхээрээ ийм байдаг байнаа Дөрвөлжингийхөн та нар боль хамуутай Хонгорыхон гэж сонссон уу? хоёр дахь Хонгор болно
"Баян айраг констракшн"ХХК цианит асгасандаа гол нь биш Монгол улсын хэмжээнд байгаа бүх уул уурхай ХХК -иуд ингэж цинатийг замбараагүй хэрэглэж асгаад эхэлвэл яах вэ. Та нар ч яахав өлбөрлөө, үхлээ л гэнэ. Өмнө нь Завханы Дөрвөлжин сумын иргэд яаж амьдраад болоод байсан юм. Одоо Баян айраг констракшн үгүй амьдарч болохоо байж уу. Та нарын эрхээс гадна Монгол улсын эрх ашиг, нийт ард иргэдийн эрх ашиг гэж том эрх ашиг байдаг юм шүү. Хэрвээ Монгол улсууд л юм бол цаашид гадны ямар ч ХХК ажилласан бай хариуцлагатай,хяналттай байж ажиллаж сурцгаа.
Эзэн Эбигийн явуулга.
ҮХСЭН НОХОЙН ОЦГОР. Та нар мөн нутаг усаа бодож харагдаач, нүдэнд чинь хэдэн төгөөс өөр юу ч харагдахгүй бн за. Тэгээд ч наад луухаанууд чинь та нарыг цалинжуулах ёстой, ийм нөхцөлд. Хуцалгүй л хусмаа долоогоод хэвтэж бай муусайн нөхойн гөлөгүүд
хаах нь зүйд ниийцнэ
Хортой уусмал ашиглахгүй гэсэн баталгаа алга. Хэдэн дарга ашгийн төлөө газар нутгаа боддоггүй хүмүүсийн үг байна даа. Захын хүн ялгана биз дээ.
Энэ захидлаас ажилчдын биш хэдэн захирлын үг үнэртэж байна
та нарын нэг хэсэг нь нутаг орноо ухуулахгүй гэж тэмцээд,нэг хэсэг нь ажиллуул гээд хаашаа янзын завханчууд вэ? тэгээд дээр нь эрхэм уурхайчдаа та нар компанитайгаа байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээгээ үз та бүхэнд ажил олгогч чинь сул зогсолтын мөнгийг өгөх ёстой мөнгөө нэхэмлэх газраа зөв тодорхойлоод шаардлага тавь
Хохь чинэ ээ. Аймаг сум бур худал унэн хэлж газар шороогоо ухуулах хэрэггуй байсан юм. Та нарын мэдэхгуй биш бугд нутаг нугын иргэн болж жужиглээд Хятад эзэддээ уйлчилдэг биздээ. ЗГ нэгэнтээ зогсоовол зогсоосон шиг байгаарай.