Чиг хандлага

Генетик бидний насжилтад тодорхой хэмжээнд нөлөөлдөг ч, жинхэнэ УРТ НАСНЫ НУУЦ нь бидний өдөр тутмын дадал зуршилд оршдог. Сүүлийн жилүүдэд хийсэн ихэнх судалгаагаар амьдралын хэв маяг, хооллолт, стрессийн түвшин, хөдөлгөөн зэрэг нь өвчин эмгэгээс урьдчилан сэргийлэх хамгийн хүчтэй “эм” болдог нь батлагдсан.

Тэтгэвэртээ гарсан даруйдаа хүмүүсийн зарим нь тайван амьдралыг хүсдэг бол, зарим нь шинэ адал явдал мөрөөддөг. Канадын Клейтон Балабанов болон түүний эхнэр Тереза Дэвис хоёрын хувьд аялал жуулчлал бол ШИНЭ АМЬДРАЛЫН ЭХЛЭЛ байлаа. Тэд энгийн кемпинг машинд сэтгэл ханасангүй, харин өөрсдийн АЯЛЛЫН БАЙШИН-г бүтээхээр шийдсэн нь тэдний хамгийн зоримог алхам болжээ.

“ХАЙР НАС ХАРДАГГҮЙ” гэж хүмүүс хэлдэг ч бодит амьдрал дээр энэ нь олонтаа яригддаг сэдэв. Би өөрөө найзуудынхаа харилцааг ажиглахад, зарим нь ойролцоо насныхан болохоор амьдралын хэмнэл нь адилхан, ойлголцох нь амар байдаг бол, бусад нь илүү их насны зөрүүтэй байж, туршлага ба хүсэл мөрөөдлөөрөө ялгаатай харагддаг. ШИНЖЛЭХ УХААН энэ талаар судалгаа хийж, тодорхой үр дүн гаргасныг та мэдвэл сонирхолтой байх.

ТЭВРЭЛТ бол хүн төрөлхтний хамгийн нийтлэг сэтгэл хөдлөлүүдийн нэг. Би хүүхэд байхдаа ээждээ тэврүүлэх мөчдөө ямар ч айдасгүй, хамгаалагдсан мэт санагддаг байсан. Өнөөдөр ч гэсэн найз нөхөд, хайртай хүмүүстэйгээ тэврэлдэхдээ үгээр илэрхийлэх шаардлагагүйгээр сэтгэлээ дамжуулж чаддаг. Энэ бол бидний төрөлхийн ХЭРЭГЦЭЭ.

Хайр дурлал ямар ч ҮЕИЙН ЗАЛУУСТ нэг ижил асуултыг үлдээдэг: “Хэрхэн удаан хугацаанд аз жаргалтай хамт байх вэ?” Би өөрөө найз нөхөдтэйгөө энэ сэдвээр олон удаа ярилцаж байлаа. Зарим нь хайр бол “ТАВИЛАН” гэдэгт итгэдэг бол, нөгөө хэсэг нь тогтмол ХӨДӨЛМӨР шаардагдана гэж үздэг. Ямар ч тайлбар байсан, хүмүүс үргэлж энэ нууцыг олж мэдэхийг хүссээр ирсэн.

Бидний идэж буй хоол хүнс зөвхөн гэдэс ходоодод нөлөөлөөд зогсохгүй, СУНТАЙ, тайван УНТАХ чанарт ч шууд холбоотой гэдгийг хүмүүс тэр бүр анзаардаггүй. Нэгэн удаа найзтайгаа оройтож шарсан тахиа идчихээд хоёр хоёулаа шөнөжин нойргүй хоносон туршлага минь энэ сэдвийн талаар эргэцүүлэхэд хүргэсэн. Үнэндээ зарим хүнс шөнийн цагаар идэхэд бие махбодид хэт их ачаалал өгч, амрах ёстой эрхтнүүдийг ажиллуулсаар байдаг.

Өглөөний цай бэлтгэхдээ ширээн дээр үлдсэн ӨНДӨГНИЙ ХАЛЬС-аа хогийн саванд хийчихдэг үү? Олон хүн ингэж дадсан байдаг ч үнэндээ энэ жижигхэн үлдэгдэл нь таны цэцэг, тэр дундаа эмзэг НАРАНЦЭЦЭГ (орхидей)-т жинхэнэ эрдэнэс байж мэднэ. Миний нэг найз, цэцэг сонирхогч бүсгүй, цэцгийн савныхаа хөрсөн дээр өндөгний хальс тавьдаг тухайгаа ярихад эхэндээ би төдийлөн итгээгүй. Харин түүний орхидей цэцэглэлтийн үедээ бусдаас хавьгүй удаан, эрүүл өнгөтэй байсныг хараад гайхаж билээ.

Сарнай бол хаа ч тавьсан өрөөг чимдэг, гоёмсог ЦЭЦЭГ. Гэвч түүний гоо үзэсгэлэнг хадгалахын тулд зөв арчилгаа чухал. Хүмүүс заримдаа мэдэлгүй хийдэг жижигхэн алдаанууд сарнайг эрт хатаж, цэцэглэх хугацааг богиносгох шалтгаан болдог. Миний нэг найз жил бүрийн баяраар сарнай авч тавьдаг ч үргэлж долоо хоног хүрэхгүй муудчихдаг гэж гомдолдог. Гэтэл гол асуудал нь арчилгааны энгийн дүрмийг анзаараагүйд байдаг юм.

Хүмүүсийн хамгийн их асуудаг асуулт бол: “Та хоёрын харилцаа яаж ийм бат бөх байдаг юм бэ?”. Нэг нь ганц бие байж сонирхох ч, нөгөө нь удаан хугацаанд хамтдаа байгаа найз нөхдөө харж гайхширдаг. Үнэхээр “нууц жор” гэж байдаг уу, эсвэл харилцааг авч явах тодорхой ДҮРЭМ, СУУРЬ ЗАРЧИМ л хэрэгтэй юм болов уу? Энэ тухай харилцааны мэргэжилтнүүд болон амьдралын жишээнүүд илүү тодорхой хариулт өгч байна.

Үнэндээ хүн бүр л хааяа нууж хамраа ухдаг. Машин дотор, ширээний ард, эсвэл ганцаараа байхдаа энэ зуршил ил гардаг. Гэвч энэ “чимээгүй дадал” бидний төсөөлснөөс илүү эрсдэлтэй байж болохыг шинжлэх ухаан харуулж байна.