УИХ-ын 2020 оны хаврын ээлжит чуулганы өнөөдрийн (2020.04.09) үдээс өмнөх нэгдсэн хуралдаан 10 цаг 06 минутад гишүүдийн 54.7 хувийн ирцтэйгээр “Их хуралдай” танхимд эхлэв. Гишүүд нэгдсэн чуулганы цахим хуралдаанд “Их хуралдай”, “Эзэн Чингис хаан”, “Жанжин Д.Сүхбаатар”, “Их засаг”, “Үндсэн хууль” танхимуудаас цахимаар оролцож байгаа юм.

Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн Коронавируст халдвар /СОVID-19/-ын цар тахлын үед иргэдийн эрүүл мэнд, орлогыг хамгаалах, ажлын байрыг хадгалах, эдийн засгийг идэвхжүүлэх багц арга хэмжээний тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөлтэй хамт өргөн мэдүүлсэн Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвараас хөнгөлөх, чөлөөлөх тухай, Татварын алданги, торгуулиас чөлөөлөх тухай, Хувь хүний орлогын албан татвараас чөлөөлөх тухай, Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай, Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх тухай, Нийгмийн даатгалын шимтгэлээс чөлөөлөх, ажилгүйдлийн даатгалын сангаас дэмжлэг үзүүлэх тухай, Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөгчийг торгох шийтгэл, алдангиас чөлөөлөх тухай, Олон Улсын гэрээний тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслүүд -ийн анхны хэлэлцүүлгийг явуулав.

Хуулийн төслүүдийг анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн талаарх Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Амарзаяа “Жанжин Д.Сүхбаатар” танхимаас танилцуулсан юм. Уг хууль тогтоомжийн төслүүдийг Эдийн засгийн байнгын хороо, Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухаааны байнгын хороод өчигдрийн хуралдаанаараа хэлэлцэж гаргасан санал, дүгнэлтээ Төсвийн байнгын хороонд ирүүлжээ.  Харин дээрх Байнгын хороодоос ирүүлсэн санал, дүгнэлт, гаргасан зарчмын зөрүүтэй саналуудыг Төсвийн байнгын хороо хуралдаанаараа нэгтгэн хэлэлцэж, зарчмын зөрүүтэй саналуудаар нэгбүрчлэн санал хурааж шийдвэрлэсэн байна.

Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан “Их хуралдай” танхимаас Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Эрдэнэбат, Л.Энх-Амгалан, “Их засаг” танхимаас Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Тэрбишдагва, “Үндсэн хууль” танхимаас Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Саранчимэг нар асуулт асууж тодруулав. Гишүүдийн асуултад Засгийн газрын гишүүн, Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар, Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын сайд Ё.Баатарбилэг, Эрүүл мэндийн сайд Д.Сарангэрэл нар хариулж, тайлбар мэдээлэл өгсөн юм.

Ингээд Төсвийн байнгын хорооноос дэмжигдсэн зарчмын зөрүүтэй саналын томьёоллуудаар санал хураалт явуулж шийдвэрлэв. Эхлээд “Коронавируст халдвар /COVID-19/-ын цар тахлын үед иргэдийн эрүүл мэнд, орлогыг хамгаалах, ажлын байрыг хадгалах, эдийн засгийг идэвхжүүлэх багц арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн талаар Ажлын хэсгээс гаргасан зарчмын зөрүүтэй саналуудаар санал хураалт явуулав. Тухайлбал, цахим хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 66.6-70.1 хувийн саналаар тогтоолын төслийн 1 дэх заалтын 2.а.2 дахь дэд заалтын “төрийн болон” гэсний өмнө “төрийн өмчийн их, дээд сургуулиас бусад” гэж; мөн төслийн 1 дэх заалтын 2.6 дэх дэд заалтын “зогссон” гэсний дараа “болон 2020 оны 2, 3 дугаар сарын үйл ажиллагааны борлуулалтын орлого нь өмнөх оны мөн үеэс 50 ба түүнээс дээш хувиар буурсан” гэж тус тус нэмэхээр тогтов.

Мөн тогтоолын төслийн 1 дэх заалтын 4 дэх дэд заалтад “г/.хүнсний аюулгүй байдлыг хангах, импортын бүтээгдэхүүнийг орлох дотоодын хүнсний хангамжийг сайжруулах зорилгоор үндэсний үйлдвэрлэгчдээ дэмжих, Жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх сангийн хөрөнгийг нэмэгдүүлэх иж бүрэн цогц арга хэмжээний төлөвлөгөө гаргаж ажиллах;” гэсэн агуулгатай дэд заалт: төслийн 1 дэх заалтын 4 дэх дэд заалтад “д/.сахилга, дэг журам, хариуцлагын тогтолцоог дээшлүүлэх, эдийн засгийн сөрөг үр дагавраас сэргийлэх арга хэмжээг эрчимжүүлэх;” гэсэн агуулгатай дэд заалтыг тус тус нэмэх саналууд гишүүдийн 72.1-71.9 хувийн дэмжлэг авав. Түүнчлэн Байнгын хорооноос дэмжээгүй саналын томьёоллуудаар санал хураалт явуулж шийдвэрлэв.

Дараа нь уг тогтоолын төсөлтэй хамт өргөн баригдсан Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвараас хөнгөлөх, чөлөөлөх тухай, Хувь хүний орлогын албан татвараас чөлөөлөх тухай, Нийгмийн даатгалын шимтгэлээс чөлөөлөх, ажилгүйдлийн даатгалын сангаас дэмжлэг үзүүлэх тухай хуулийн төсөлтэй холбогдуулан гаргасан зарчмын зөрүүтэй саналуудаар санал хурааж шийдвэрлэв. Ингээд “Коронавируст халдвар /COVID-19/-ын цар тахлын үед иргэдийн эрүүл мэнд, орлогыг хамгаалах, ажлын байрыг хадгалах, эдийн засгийг идэвхжүүлэх багц арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төсвийн байнгын хороонд шилжүүлэв.     

Үргэлжлүүлэн Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төсөл-ийн анхны хэлэлцүүлгийг хийж, Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Оюунхорол “Их хуралдай” танхимаас танилцуулав. Тус Байнгын хорооноос Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслийн 3 дугаар зүйлийг “Энэ хуулийг 2020 оны 02 дугаар сарын 19-ний өдрөөс зургаадугаар сарын 30-ны өдөр хүртэл хугацаанд даргаж мөрдөнө” гэж өөрчлөн найруулах зарчмын зөрүүтэй санал гаргасныг нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 68.7 хувь нь дэмжлээ.

Мөн Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төсөлтэй холбогдуулан төслийн 1 дүгээр зүйлийн “импортлоход” гэсний дараа “мөн үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилгоор дотоодод үйлдвэрлэсэн ургамлын тосыг тус тус” гэж нэмэх, төслийн 3 дугаар зүйлийг “Энэ хуулийг 2020 оны 02 дугаар сарын 19-ний өдрөөс 06 дугаар сарын 30-ны өдөр хүртэл хугацаанд дагаж мөрдөнө” гэж өөрчлөн найруулахаар тогтов.

Үүгээр чуулганы үдээс өмнөх нэгдсэн хуралдаан завсарлав. Хуралдааны завсарлагаанаар Төрийн байгуулалтын болон Төсвийн байнгын хороод хуралдаж, хууль тогтоомжийн төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийх юм гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.