Энэ удаагийн ЖИНХЭНЭ ЖДҮ буландаа бага насны хүүхдүүдэд зориулсан сургалтын монгол гэр урладаг технологийн багш Б.Төмөрбаатарыг урьж, гэрийн урланд зочиллоо. Тэрбээр 1976 оноос хойш мод боловсруулах ажилтай өөрийн амьдралыг холбожээ. Б.Төмөрбаатар гуай Монголд анх удаа сургалтын гэрийг урлаж, сургууль, цэцэрлэгийн хичээлийн хөтөлбөрт монгол гэрийг барьж сургах талаар үнэтэй хувь нэмэр оруулсан хүн юм. Сургалтын гэрийг өрхийн үйлдвэрлэлийн хэмжээнд урлаж эхлээд найман жилийн хугацааг өнгөрөөжээ. Тэрбээр "Өөрийн эзэмшсэн чадвараа өдөр болгон зүлгэж, шинэ санааг сэдэж, санаачлан ажилладаг. Ямар нэг бизнесийг эхлүүлэхэд заавал үнэтэй, байр, техник хэрэгсэлтэй байх албагүй би өөрийн сурч, эзэмшсэн чадвараа өдөр тутмын амьдралдаа ашигладаг. Миний үйлдвэрлэл явуулдаг газар бол энэ гэр. Би энд байгаа багажуудыг насаараа цуглуулсан юм " хэмээн ярьсан юм.
-Анх сургалтын гэр урлах санаагаа хаанаас олсон бэ, хэдэн жилийн өмнөөс өрхийн үйлдвэрлэлийг явуулж эхэлсэн бэ?
-Монгол гэр бол биднийг эртний нүүдэлчин амьдралтай ард түмэн гэдгийг баталгаа юм. Хүмүүс Монгол гэрийг боловсронгуй болгох ёстой гэж ярьдаг. Энэ ажлыг гадны хэн нэгэн биш Монголчууд өөрсдөө боловсронгуй болгох хэрэгтэй. Тиймээс би 2006 онд Монгол гэрийг боловсронгуй болгох 25 санааг гаргаж байсан. 2017 онд хүүхдүүдэд Монгол гэр барьж сурах арга барилыг зааж сургах нь багш хүний үүрэг гэж бодсон. Тэр тусмаа хөдөлмөр, технологийн багш хүний хувьд үүнийг хөтөлбөртөө оруулах хэрэгтэй гэсэн санаа төрсөн. Тэр үед сургалтын зориулалттай гэр гэж байдаггүй байсан. Сувинер, үзүүлэнгийн жижиг гэрүүд л байдаг байсан. 2017 онд сургалтын гэрийн загвар гаргаж гурван төрлийн гэр хийж байсан.
-Сургалтын гэрийг авч хэрэглэх зорилтот бүлгийг хэн гэж харсан бэ?
-Монголын Үндэсний өв соёлыг түгээн дэлгэрүүлэх зорилгоор ихэвчлэн сургууль, цэцэрлэг сургалтын гэрийг худалдан авч сургалтандаа ашигладаг. 2017 оноос өнөөдрийг хүртэл 20-иод гэр урлаж, борлуулсан байна. Сургалтын гэрийн захиалга ховор орж ирдэг. Улиралд нэг, хоёр захиалга авдаг. Монголчууд сургалтын жижиг гэрийг худалдан авч хүүхдүүдээ дотор нь тоглуулж Монгол гэрийг хэрхэн барьж сурахыг заах хэрэгтэй. Монгол гэрийг барих Үндэсний соёлыг хадгалан авч үлдэхийг , дэмжих хэрэгтэй юм. Сургалтын гэрийг зуслан, лагер дээрээ барьж болно шүү дээ. Эсвэл хөдөө олон хоногоор амралтаар явах бол майхны оронд аваад явж болно. Жижиг гэрт хоёроос гурван хүн багтдаг. Монгол гэр жижигхэн гэсэн ч салхинд хөдөлнө гэж айлтгүй шүү дээ.
-Таны урладаг сургалтын гэрийн онцлог юу вэ?
-Сургалтын жижиг гэр нь цэцэрлэгийн насны хүүхдүүдэд зориулсан гэр юм. Зургаан настай хүүхдүүд бидний амьдардаг том гэрийг чинь барьж сурах боломжгүй. Бага насны хүүхдийн биеийн өндөр хэмжээнд нь тохирсон гэрийг зохиож хийсэн нь энэ. Зарим хүмүүс малчдын оторт авч явдаг өндөр ханатай гэрийг сургалтын гэр гэж ярьдаг. Энэ нь буруу юм. Сургалтын гэр бол 6-9 настай хүүхдийн нурууны өндөрт тохирсон байх ёстой. Жишээлбэл, унийг нь хийхдээ тухайн хүүхдүүдэд тохирсон урт, диаметр, хөнгөхөн байх зэргийн бодолцох хэрэгтэй.
-Та сургалтын гэрийг иж бүрэн тавилгатай нь урладаг юм билээ. Ямар тавилгууд хийдэг вэ?
-Тавилга заавал байх ёстой. Тавилгагүй бол хоосон харагдана. Сургалтын гэрт хоёр авдар, ор мөн ширээ, хөхүүрийн хөл, сүү цагаан идээний тавиур дагалддаг. Эдгээр бүгд нийлээд нэг багц болно.
-Сургалтын гэрийг дотор нь төрөл, хэмжээгээр нь ангилдаг уу?
-Цэцэрлэг, бага, дунд, ахлах ангийн сурагчдад зориулсан дөрвөн төрлийг гэр хийдэг.
-Та өрхийн үйлдвэрлэлээ ганцаараа эрхэлдэг үү, өөр туслан хамтран ажилладаг хүн байдаг уу?
-Захиалга багатай учраас ихэвчлэн ганцаараа хийдэг. Хэрвээ эцэг эхчүүд хүүхдүүддээ 500-600 мянган төгрөгийн үнэтэй тоглоомон машин авч өгөхийн оронд гэрийн загвар аваад байшин дотроо бариад тоглуулвал үндэсний өв соёлыг түгээх ач холбогдолтой. Хүүхдүүд маш их сонирхдог.
-Та өөрийн хөдөлмөрийн үнэ цэнэ, эрхэлдэг үйлдвэрлэлээрээ хэрхэн бахархдаг вэ?
-Монголчууд сурсан бүхэн эрдэм гэж ярьдаг. Наймдугаар анги төгсөөд эцэг, эхийнхээ зөвлөснөөр үйлдвэрлэлийн боловсрол эзэмшиж чадсандаа маш их бахархдаг. Би сургууль төгсөөгүй Баянхонгор аймагт байхдаа хийсэн модон эдлэлүүдээ нутгийнханд хонь, ямаагаар сольж арилждаг байлаа. Тухайн үед Монгол гэрийн тооно, ширээ,сандал, авдар, багана гээд бүгдийг нь хийж сурсан.