2020 оны 9-р сарын 25
15 цаг 20 минут

Я.Баяраа: Би хэсэгтээ яруу найргаас хөндийрч, эрч хүчээ судалгаанд зориулна

Үндэсний тэргүүлэгч www.zaluucom.mn сайт “Номын хавчуурга” утга зохиолын подкастынхаа зургаа дахь дугаарыг уншигч, сонсогч та бүхэнд толилуулж байна. Энэ удаагийн зочин “Алтан өд” шагналт, яруу найрагч Ядамсүрэнгийн Баяраа. Тэрбээр хэдхэн хоногийн өмнө яруу найргийн тав дахь түүврээ “Бороонд норсон Чехов” нэртэйгээр хэвлүүлсэн билээ. 

Я.Баяраа 2010 онд МУИС-ийн ГХСС-ийг Франц-Роман судлаач мэргэжлээр, 2012 онд МУИС-ийн МХСС-ийг Утга зохиол судлалын магистр зэрэгтэйгээр тус тус төгссөн. МУИС-ийн Утга зохиолын дугуйланд бидний үеийн залуучууд шүлэг, найргаа уншиж явахад Я.Баяраа тэр дундаа л сонин үзэгдэл байлаа.  Анх “Янжинлхам” яруу найргийн наадамд түрүүлж, түүнээс хойш Янжинлхамын эзэн яруу найрагч Я.Баяраа гэж дуудуулж явлаа. Өдгөө Я.Баяраа “Тойм” сэтгүүлд сэтгүүлчээр ажиллахын зэрэгцээ СУИС-ийн Тайз Дэлгэцийн Урлагийн Сургуульд багшаар ажиллаж байна.

2017 онд тэрбээр “Таслал” яруу найргийн номоо гаргаж, тэр жилдээ “Алтан өд” шагнал хүртэж байсан юм.  Манай үеийн залуучуудаас “Алтан өд” хэмээх нэр хүндтэй шагналыг хүртсэн хоёрхон яруу найрагчийн нэг билээ. 

Я.Баяраагийн оролцсан подкастын онцлох ишлэлүүд

-Яруу найргийн ном гаргахад маш их догдолдог байлаа. Тэр догдлол алга болчихож. 2011 онд “Цөн” гэдэг номоо гаргахдаа маш их догдолж байсан. 2017 онд “Таслал” номоо гаргахдаа ч догдлолыг мэдэрч байлаа.

-Одоо яруу найргийн их зузаан, олон янзын өнгө төрхтэй байх хэрэггүй юм шиг санагддаг. Орчин үе тэгж шаарддаг болчихож. Нэг, хоёр жилийн хугацаанд бичсэн, хүний амьдралын зурвас үеийг илэрхийлсэн байвал зүгээр юм болов уу гэж бодож байгаа.

 

-Чехов бол миний хамгийн дуртай зохиолч. Жижиг ёгт үлгэрээс эхлээд “Интоорын цэцэрлэг” гэдэг агуу жүжиг бичсэн хүн шүү дээ. 

-Одоо би шагнал аваад баярлаагүй гэж худлаа яриад яах вэ дээ. “Алтан өд” аваад би маш их баярласан. Манай үеийн найрагчдаас “Алтан өд” авсан хоёр дахь хүн би байсан. Нэг хэсэг хамар дээшлээд явж өгсөн. Энэ бол яруу найрагч байсныг нь урамшуулдаг гайхалтай шагнал. Хамгийн олон зохиолч, яруу найрагчдыг цуглуулсан Зохиолчдын хороонд үнэлэгдэнэ гэдэг сайхан.

-“Алтан өд” авчихсан юм чинь хичээх хэрэгтэй гэж яг үнэндээ би бодоогүй. Бичиж байгаа шүлэг минь миний л ул мөр, таашаал. Ядаж өөрийнхөө шүлгэндээ өөрийнхөөрөө байхгүй бол болохгүй. Тиймээс чөлөөтэй бичихийг эрэлхийлдэг.  Тиймдээ ч чөлөөтэй нэр өгсөн.

 

-Би ритмтэй давталт хийхдээ гаршсан байж магадгүй. Тэгж бичихээр шүлгийг их амархан биччихдэг. Энэ чинь мэдрэмжийг хүргэх, өөрийгөө илэрхийлэх л хэв маяг шүү дээ. 

-Д.Урианхай гуайн тухай миний нэг шүүмж байгаа. “Uriankhai Utopia | Poet” гэсэн гарчигтай. Заавал гадаадаар нэрлэсэн ч учиртай. Бидний яруу найраг гэдэг ойлголтоор Д.Урианхай ахыг ойлговол “Болор цом”-ын үсэргээнээс ялгаагүй болчихно. Жишээ нь,  Миний шарга морь үхсэн. Тэр шарга морь уян дээр байхдаа дүүдээ сургааль айлдаад, дүү нь ахын захиасыг дааж наадамд түрүүлсэн гэх утгатай шүлэг бичсэн нөхрийг яруу найрагч гээд байна. Гэтэл хажууд нь асар том философи эргэцүүллээ сүлжиж суудаг Д.Урианхай гуайг яруу найрагч гээд, нөгөө хүнтэй нэг ай, категороор ойлгоно гэдэг утгагүй. 

-Яруу найраг гэдэг чинь ажил. Яруу найраг амьдралын чухал хэсэг мөн. Бяр чадалтай хүн хорвоод ховорхон төрдөг шиг өөрийн гэсэн яруу найргийн өгөгдөлтэй хүн ч ховорхон төрдөг юм. 

 

-Би хэсэгтээ яруу найргаас хөндийрч, эрч хүчээ судалгаанд зориулна

-Муу ч бай, сайн бай манай уран зохиол идэвхтэй байгаа. Ийм идэвхтэй байсан цаг гэвэл 1990-ээд оны үед яруу найргийн хувьд их идэвхжиж байсан. Номын зах зээл, маркетинг хэвлэлийн газрын зах зээл рүү бага багаар ойртож эхэллээ. Сэхээтэй гэж өөрийгөө үздэг болгон паблишинг байгуулах гэж үздэг болж.

-Таван жилийн өмнө номын яармаг өнгөрсөн өдрүүдийнх шиг байгаагүй шүү дээ. Ш.Дулмаа, П.Бадарч тэргүүтэй хэдэн найрагчид Улаанбаатар банкны жижигхэн зааланд суудаг байлаа. Хүн орж ирдэг нь мэдэгдэхгүй байсан цаг үе саяхан. Гэтэл одоо Сүхбаатарын талбай дүүрэн хөл тавих зайгүй асар тавьж, бүгд л паблишингтэй болж.  Энэ бол маш сайн сэргэлт шүү.

-Хүүрнэл зохиолын төрлөөр хийхээр бодсон хэд хэдэн ажил бий. Эхлүүлсэн ажил ч байгаа. Судалгааны бүтээлээ гаргасны дараа залгуулаад гаргана. Нэг романы захыг гаргаад, системийг нь бүлэглэчихсэн байгаа. 

 

-Манай яруу найрагчид шиг цамаан, таван мөр таталчихаад хамраа өргөдөг хүмүүст хүүрнэл зохиол гэдэг хэцүү, тэр болгон аавын хүү бичдэг ч төрөл биш. Тийм учраас хүүрнэл зохиол руу гэтэж л явна.

-Манай уран зохиолд гүн ухааны том роман гарсан нь одоохондоо бараг л алга. Энэ миний л бодол шүү.

 

-Манай хүүрнэл зохиолын түвшин адал явдалт романы түвшинд л байгаа. 

1
АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд zaluu.com хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан бөгөөд мөн IP хаяг ил гарсан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй.

1 сэтгэгдэлСэтгэгдэл бичих

192.82.68.241Зочин   • 2022, 4 сарын 11. 12 цаг 06 минут

nohoin baas haha hog

Шинэ мэдээ

СУДАЛГАА: 2023 оны эхний улирлын шилдэг 10 улстөрч болон намуудын РЕЙТИНГ5 сар 30. 15:30С.Чинзориг Засгийн газрынхаа "5Ш" ажиллагааны эсрэг ажиллаж байна5 сар 25. 13:33Таеквон-до: “ЭХЛЭЛИЙН ЦОМ-2023” олон хотын нээлттэй тэмцээн эхэллээ4 сар 22. 14:26Ноён Бондгор: Улс төрч, бизесмэн, урлагийнхантай дайн зарлалаа4 сар 21. 20:05"50 тэрбумын схем үү"4 сар 11. 16:48НЗДТГ-ын даргын үүргийн түр орлон гүйцэтгэгч учраас И.Баатархүү тендерээр “жонглёрдоод” байна уу4 сар 11. 8:49Хөгжлийн банкны өр “өр биш”, тендерийн хууль “хууль биш”…4 сар 10. 14:46 Б.Эрдэнэбатад Ариг банкнаас авсан 11.6 тэрбум төгрөгөө төлөх шаардлага хүргүүллээ4 сар 5. 8:45Засгийн газраас “Эрдэнэс тавантолгой”-н БЭТ-р томилогдсон Ж.Ганбат нь өөрөө нүүрсний хулгайд оролцоод байгаа юм бишүү?4 сар 4. 17:27Насанд хүрэгчид, мастер ангилалын Таеквондогийн улсын аварга шалгаруулах тэмцээн эхэллээ4 сар 1. 11:11Олон улсын таеквон-догийн Монголын холбооны ерөнхийлөгчөөр Э.Галбадрал сонгогдлоо3 сар 13. 20:03СУРВАЛЖИЛГА: ЗУРГААХАН орыг “сахих“ 600 хүний хувь заяа цаг хугацаатай УРАЛДАЖ байна...3 сар 13. 12:46ITF таеквондогийн бага нас, өсвөр үеийн “МОНГОЛ УЛСЫН АВАРГА”-ууд өнөөдөр тодорно3 сар 12. 18:12Улаанбаатарын хөшөөнүүд чихэвч зүүх болжээ3 сар 9. 15:47Г.Мөнхбаяр: Виртуал хөрөнгийн зах зээлд койн, токен гаргах нь гэмт хэрэг биш. Түүнийг мөнгө угаах хэрэгсэл болгож бусдыг хохироож байгаа нь гэмт хэрэг юм2 сар 17. 9:18“Бүх хайрыг бүсгүйчүүддээ” хошин урлаг, рок поп, цирк нийтийн дуучдын нэгдсэн шоу тоглолт болно2 сар 16. 11:42Д.Чанцалням: Багш хүн оюутнуудаа эхийн хайраар хайрлаж, хамгаалж явах ёстой2 сар 10. 11:17Цаначин ГЭР БҮЛ..2 сар 9. 18:30"Хуулиа дээдэлж, үүргээ биелүүлье, Хүүхдийн тэтгэлэг-Хүүхдийн ирээдүй"2 сар 9. 15:54Орхон аймагт өвлийн спортоор хичээллэгсдийн тоо ГУРАВ дахин нэмэгджээ2 сар 7. 16:45Ихэс дээдсээ, иргэдийнхээ амь насанд ЗАНАЛХИЙЛСЭН ЗАСАГ НОЁНЫГ яах вэ?2 сар 7. 14:59Орхон аймагт өвлийн спортын наадам снөүбоардын төрлөөр эхэллээ2 сар 6. 12:35“Найрамдал”-г ашиг сонирхолын зөрчилтэй эрхмийн савраас аваръя1 сар 12. 19:25Баянгол дүүргийн ИТХ-ын дарга Б.Сэмжидмаа “буцалтгүй тусламж” нэрээр төлөөлөгчиддөө 370 сая төгрөг цохож “хахуульдав” уу1 сар 10. 10:42Харааны бэрхшээлтэй хүүхэд төрүүлснээсээ болж хямарч, цонхоороо үсэрч амиа алджээ1 сар 1. 11:19Дамирангийн Энхбатын хүүхдүүд Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ, УИХ-ын дарга Ш.Занданшатар нарт хандан өргөдөл гаргажээ2022, 12 сар 27. 12:20Зөвлөлдөх зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд нэр дэвшигчийг бүртгэж байна2022, 12 сар 23. 11:57Халдвараа хумиж чадаагүй Эрүүл мэндийн сайд Т.Мөнхсайхан, ТНБД Я.Амаржаргал нар халаа сэлгээ хийж, цар тахлын үед олон хүнийг ажилгүй болгож байна2022, 12 сар 23. 9:00Эрүүгийн хууль хэрэгжихэд 10 хоногийн хугацаа үлдсэн нь Шүүх дээр дараалал үүсгэжээ2022, 12 сар 20. 20:39ЗТХ-ийн сайд С.Бямбацогт Б.Хурцын компанид давуу байдал бий болгосон уу2022, 12 сар 19. 13:20
© 2008 - 2023 он. Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан.