ЖИНХЭНЭ ЖДҮ: Органик “ЭКО САВАН”-гийн үйлдвэр бүтээгдэхүүний нэр төрлийг нэмэгдүүлэх зорилготой ажиллаж байна

   Үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилготой “Жинхэнэ ждү” булангийн энэ удаагийн дугаарт органик саван, алчуур, шүдний сойз үйлдвэрлэгч  “Эко саван”  үйлдвэрийн үүсгэн байгуулагч Б.Номинцэцэгтэй ярилцлаа. Тэрбээр ЖДҮХС-гаас зээл авсан учир үйлдвэрийнхээ бүтээгдэхүүний нэр төрлийг нэмэгдүүлэхээр ажиллаж байгаагаа онцоллоо. 

-Үйлдвэрээ эхлүүлж байсан түүхээсээ хуваалцаач?

-Манайх 2015 оноос хойш үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Би химийн технологич мэргэжилтэй. Үйлдвэрээ нээхээс өмнө химийн хүрээлэнд 8 жил ажилласан. Тиймээс мэргэжил нэгт найзтайгаа хамтран саван хийж эхэлсэн. Тэр үед найз маань өөх тосыг маш их хэмжээгээр хаях юм, энэ нь саван хийх хамгийн чухал түүхий эд болдог талаар анх хэлж байсан.  Ингээд бид хамтраад саван үйлдвэрлэж эхлэхээр шийдвэрлэсэн. Тухайн үед буюу 2015 онд манайд саван үйлдвэрлэдэг газар байгаагүй. Миний мэдэхээр "Тана" л байсан байх. Бидний хийсэн саван хэрэглэгчдэд маш их таалагдаж байсан. Иргэд маш их урмын үг хайрладаг байсан учраас шантрах үе гарсан ч босоод л ирдэг байсан. Ингээд өнөөдрийг хүртэл 7-8 мянган саван үйлдвэрлэж байна. Хөдөө орон нутаг сүлжээ дэлгүүрүүдээр зарагддаг болсон байна . Өөрсдийн гэсэн байнгын үйлчлүүлэгчидтэй болжээ.

-Гэртээ гар аргаар саван хийдэг маш олон эмэгтэйчүүд байдаг юм билээ. Тэдгээр хүмүүс өөрсдөө бүтээгдэхүүнийг хийж чаддаг ч хэрхэн бизнес болгох талаар мэдлэг дутмаг байдаг мэт санагдсан. Та туршлагаасаа хуваалцаж зөвлөгөө өгөөч?

-Тийм шүү. Анх савангийн үйлдвэр байгуулахаас өмнө өөрсдөө саван үйлдвэрлэх технологийг мэдэж байгаа атлаа хэрхэн зах зээлд гаргах талаар мэддэггүй байсан. Маркетинг, эдийн засгийн мэдлэггүй хүмүүст асуудал их тулгарсан. Бид хэсэг хугацааны дараа бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийнх төв гэж байдаг болохыг олж мэдсэн. Тэр төвд хандаж зохион байгуулдаг сургалтад нь хамрагдаж эхэлсэн. Хэрэглэгчийн хүсэл сонирхолд нийцсэн бүтээгдэхүүн хэрхэн хийхийг судалж үйлдвэрлэдэг болсон. Асуудлуудыг хэрхэн шийдвэрлэх талаар сургалтанд сууж мэдэж авсан. Анх гэрийн үйлдвэрлэл байснаас цехийн үйлдвэрт шилжсэн гэж хэлж болно. Одоо гэртээ үйлдвэрлэл явуулдаг олон хүн байна тэдгээрт хандаж зөвлөгөө өгөхөд хамгийн чухал нь хэрэглэгчдийн судалгааг маш сайн хийх хэрэгтэй. Тухайн хэрэглэгч юу хүсэж байна түүнийг нь тодорхойлох хэрэгтэй. Хэрэглэгчийн хүсэж буй зүйлийг үйлдвэрлэж эхэлвэл бүтээгдэхүүний борлуулалт нэмэгддэг юм билээ. Мөн маш тууштай байх хэрэгтэй. Тууштай байдалд бол амжилтын үндэс гэж боддог.

-Танайхтай адилхан саван үйлдвэрлэдэг дотоодын үйлдвэрлэл эрхлэгчид олон байдаг. Тэдгээрээс ялгарах  гол онцлог юу вэ. Зах зээлийн тодорхой өрсөлдөөн үүсдэг байх?   

-Манай нэрийн бүтээгдэхүүн бол эдийн саван. Органик саван гэсэн үг. Бидний хэрэглэдэг ихэнх саван синтетик байдаг. Манайх савангаа маш хямд үнээр буюу 600 төгрөгөөр зардаг. Манай савангийн гол түүхий эд нь малын гаралтай түүхий эд. Түүхий эд элбэг байдаг нь бидний давуу тал болдог. Мөн зарим органик савангууд харьцангуй үнэтэй мэт санагддаг.

-Түүхий эдийг хаанаас авдаг вэ?

-Манайх түүхий эд болох өөхөн тосыг мах импекс гэх мэт хиам боловсруулах үйлдвэрүүдээс цуглуулдаг. Мөн бага хувийг малчдаас авдаг. Зарим хүмүүс гэртээ байгаа тосоо авчраад манай бүтээгдэхүүнээр сольж авах тохиолдол ч байдаг.

-Хөл хорио тогтоосон энэ өдрүүдэд үйл ажиллагаагаа явуулж байна уу?

-Манай үйлдвэрийн нэг онцлог нь хавар, зун, намрын сэрүү орох хүртэл ажилладаг. Харин өвлийн улиралд дулааны улиралд бэлтгэсэн бүтээгдэхүүнээ борлуулахад анхаардаг. Өвлийн улиралд саван үйлдвэрлэхэд хүндрэлүүд гардаг. Саван хийхэд халаалт маш сайн явагдах хэрэгтэй. Манайх савангаа 21 хоног хатааж савласнаар хэрэглэгчдэд хүргэдэг. Одоохондоо төвийн халаалтад холбогдоогүй. Өвлийн улиралд үйлдвэрлэл явуулъя гэвэл дулааны зардал маш өндөр тусна. Тиймээс миний баримталдаг бодлого нь жилийн дулааны улирлыг ашиглаж бүтээгдэхүүнийг маш сайн нөөцлөх байдаг. Сүүлийн гурван жилийн турш энэ бодлогоор ажиллаж байна. Хавар нөөцөлсөн бүтээгдэхүүн дуусахад шинэ үйлдвэрлэл эхэлж байдаг даа.

-Борлуулалтын хувьд хэчнээн дэлгүүр, худалдааны төвүүдэд бүтээгдэхүүнийг хүргэж байна вэ?

-Сүлжээ дэлгүүрүүдээр тараагддаг. Мөн зургаа, найман нэрийн 4000 гаруй сүлжээ дэлгүүрүүд байдаг. Манайх энэ асуудлыг борлуулалтын компанид хариуцуулсан байгаа.

-Танайх ямар тоног төхөөрөмж ашигладаг вэ, шинэчлэлт хэр их хийдэг вэ?

-Манайх үйлдвэрлэлийнхээ 50 хүртэлх хувийг тоног төхөөрөмж ашиглаж хийдэг. Үлдсэнийг нь  гар аргаар үйлдвэрлэдэг юм. Тоног төхөөрөмжийг дотоодын үйлдвэрт хийлгэсэн. “Чиглэл” гэдэг компанид өөрийн технологид тохирсон төхөөрөмжийг захиалгаар хийлгэж байсан. Тэдгээр тоног төхөөрөмжийг ашиглаад дөрвөн жилийн хугацаа өнгөрсөн байна. Монголд үйлдвэрлэсэн тоногт төхөөрөмж ашигласнаар ямар нэгэн доголдол үүсэхэд  засварлах, шинэчлэхэд хугацаа алдахгүй байх гэж бодсон. Мөн Үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжихийг зорьсон.

-Жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдийг хариуцсан яам болон төр засгаас хэр сайн дэмждэг вэ?

-2016-2017 онд жижиг, дунд үйлдвэрлэлийн газарт зээл хүсэж хандаж байсан ч бүтээгүй. Тухайн үед хэт сүржин нэртэй боловч хөрсөн дээр буусан ажил хийдэггүй мэт санагддаг байсан. Бизнес эрхлэгчдэд хүрч ажилддаггүй байсан. Харин одоо бол биднийг дэмжих арга хэмжээнүүд маш их зохиогддог болсон. Манайх 2019 онд үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэх зорилгоор жижиг, дунд үйлдвэрийн газрын зээлд хамрагдаж байсан. Жижиг, дунд үйлдвэрийн газраас зээл хүсэгчид төслөө маш үндэслэлтэй бичих хэрэгтэй мэт санагдсан. Манайх зээлд хамрагдасанаар савангын нэр төрлийг нэмэхийг зорьж байгаа. Төсөл таван жилийн хугацаатай үргэлжилнэ. Хэдийгээр энэ жил чадаагүй боловч 2022 онд биелүүлэх төлөвлөгөөтэй байна. Мөн саван хийхээс гадна “ЭКО” нэр төрлийн алчуур, шүдний сойз зэрэг бүтээгдэхүүн нэмсэн. Төсөл бичихээс өмнө иргэн гэж үйл ажиллагаа явуулж байсан бол одоо хувьцаат компани болж бүртгүүлсэн байгаа.